Hoạt
Động Marketing Cho Luật Sư Và Tổ Chức Hành Nghề Luật Sư
Trong Bối Cảnh Hội Nhập Quốc Tế
(Luật sư Nguyễn Hữu Phước)
1. Những vấn đề chung có liên quan đến hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong bối cảnh hội nhập quốc tế
1.1. Khái niệm về marketing
Theo Ông Philip Kotler[1], một chuyên gia có tiếng trong lĩnh vực marketing quốc tế, nhận định rằng “marketing là hoạt động của cá nhân, tổ chức xác định và đáp ứng những nhu cầu và mong muốn của họ thông qua việc trao đổi hàng hóa và giá trị với nhau” hoặc có thể hiểu một cách đơn giản hơn thì marketing là một trong những hình thức phổ biến và hữu hiệu nhất trong việc kết nối khách hàng với các tổ chức và cá nhân có nhu cầu cung ứng sản phẩm, dịch vụ của mình. Và đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng không phải là ngoại lệ, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, marketing có liên quan đến việc luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tiếp cận được những vấn đề pháp lý mà khách hàng gặp phải trong hoạt động kinh doanh và giải quyết những vấn đề pháp lý đó với chất lượng dịch vụ pháp lý thuộc chuyên môn của mình một cách tốt nhất có thể. Hay nói theo một cách khác, marketing đối với nghề luật sư là một sự tổng hợp quá trình mà theo đó các luật sư sẽ áp dụng các phương thức khác nhau mà pháp luật cho phép để thu hút, xây dựng mối quan hệ đối với khách hàng một cách tin cậy và bền chặt nhằm tạo ra giá trị thật sự cho khách hàng để đổi lại với việc được trả phí dịch vụ và sự tôn trọng mà luật sư mong muốn nhận được từ khách hàng.
Hoạt động marketing nói chung thường xoay quanh ba chủ thể chính đó là: (i) thị trường; (ii) sự định nghĩa về giá trị mang lại; và (iii) khách hàng[2]. Bên cạnh đó, hoạt động marketing thường diễn ra theo một quy trình đã được các chuyên gia trong lĩnh vực marketing áp dụng bao gồm năm bước[3] sau đây: (i) xác định và hiểu đúng thị trường cũng như nhu cầu và mong muốn của khách hàng; (ii) thiết kế và xây dựng chiến lược cho chuỗi giá trị để định hướng nhu cầu và mong muốn của khách hàng; (iii) lập ra một chương trình marketing tích hợp mang lại giá trị vượt trội; (iv) từ đó, thu hút khách hàng, xây dựng các mối quan hệ có lợi và tạo ra sự hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ cung cấp; (v) sau cùng là nắm bắt giá trị từ khách hàng để tạo ra lợi nhuận và giá trị cho khách hàng.
Tính đến cuối năm 2020, các luật sư được cấp chứng chỉ hành nghề trên cả nước đã lên đến 15.107[4] người,[5] hầu hết tập trung hoạt động ở các thành phố lớn trực thuộc Trung ương chẳng hạn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, với mức độ cạnh tranh ngày càng cao thì việc áp dụng marketing trong quá trình hành nghề của các luật sư và vận hành hoạt động kinh doanh của các tổ chức hành nghề luật sư để tiếp cận đến khách hàng là thật sự cần thiết.
1.2. Các loại hình marketing phổ biến hiện nay dành cho các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong bối cảnh hội nhập quốc tế
Dựa trên các loại hình truyền tải thông tin đến khách hàng, nhìn chung marketing được chia thành hai nhóm cơ bản đó là Marketing truyền thống (Traditional Marketing) và Marketing kỹ thuật số (Digital Marketing).
Marketing truyền thống là các phương thức chủ đạo chẳng hạn như phát tờ rơi, in quảng cáo, áp phích, và nhiều loại hình khác nữa mà các phương thức đó đem đến đặc điểm chung đó là: (i) Cách tiếp cận thường là trực tiếp đến khách hàng; (ii) Quá trình diễn ra marketing thường kéo dài và có thể tái sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau; (iii) Tính chất truyền thống, quen thuộc dễ dàng nhận biết; (iv) Cách đánh giá có độ tin cậy cao từ phía khách hàng. Bên cạnh các đặc tính nổi bật vốn có, Marketing truyền thống thường được cho là có chi phí khá đắt đỏ, khả năng đo lường thấp do những thông tin dữ liệu thu thập được tương đối ít.
Với mong muốn khắc phục các điểm chưa đạt của marketing truyền thống, marketing kỹ thuật số đã ra đời theo xu hướng mới và áp dụng công nghệ khoa học trên nền tảng kỹ thuật số để tạo ra sức ảnh hưởng lớn đến thị trường. Theo đó, marketing kỹ thuật số thường được thực hiện trên các trang điện tử, blog bài viết cá nhân, mạng xã hội như Facebook, Twitter, Linkedin. Bằng sự hỗ trợ tuyệt vời của công nghệ kỹ thuật số, các nền tảng marketing kỹ thuật số giờ đây đã cho phép xác định được một cách chính xác thông tin của khách hàng khi tương tác, và từ đó có thể đo lường, theo sát nhu cầu, thời quen và mong muốn của từng khách hàng.
Bên cạnh đó, ngoài việc được phân loại theo loại hình thực hiện truyền thống và kỹ thuật số, marketing còn được phân loại dựa trên cách thức tiếp cận đến thị trường và khách hàng. “Inbound marketing” được tạm gọi là marketing hiện đại, được Brian Halligan sử dụng lần đầu tiên vào năm 200[6], đã xác định lại thói quen và cách thức tiêu dùng, sử dụng dịch vụ của khách hàng có xu hướng chuyển đổi từ hình thức bị động sang chủ động. Theo đó, khách hàng sẽ trở nên thông thái hơn và hiểu rõ hơn về nhu cầu của họ. Vì vậy, inbound marketing được hiểu là các phương thức tiếp cận được xử lý một cách tinh tế hơn. Sự đầu tư sẽ tập trung xoáy sâu vào từng nội dung của thông điệp truyền tải, kiểm tra kỹ lưỡng nhằm dẫn dắt khách hàng một cách có hệ thống khi khách hàng mục tiêu tiếp cận đến doanh nghiệp.
Ngược lại, “Outbound marketing”, còn được tạm gọi là marketing truyền thống, theo đó thông tin sẽ được đưa đến khách hàng một cách hàng loạt, có tính chất đại trà và không có sự chọn lọc nhóm khách hàng để tiếp nhận. Tuy nhiên, việc chọn cách tiếp cận outbound marketing lại mang đến những kết quả ngẫu nhiên và không phải tốn quá nhiều công sức để chuẩn bị. Như vậy, tùy theo mong muốn của mình mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể xem xét cách thức tiếp cận đến thị trường sao cho phù hợp nhất. Xu hướng hiện nay của marketing là chuyển dần từ outbound marketing sang inbound marketing. Phương thức inbound marketing thường thu hút sự quan tâm của khách hàng do có sự đầu tư cả về mặt nội dung lẫn hình thức và do đó thường làm cho khách hàng tự tìm đến dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Trong khi đối nghịch lại với cách thức thu hút sự quan tâm của khách hàng, outbound marketing lại thường được áp dụng đối với phương thức marketing truyền thống và trong một chừng mực nào đó có thể gây ra một số phiền phức cho khách hàng trong quá trình trải nghiệm dịch vụ nên thường được xem là cách thức marketing gián đoạn.
Ngoài ra, còn có một cách marketing phổ biến khác mà thường được sử dụng chẳng hạn như marketing thông qua người có ảnh hưởng “Influencer marketing”[7]. Loại hình marketing này cũng mang tính hiệu quả lớn bởi sức ảnh hưởng và độ tin cậy cao đối với khách hàng thông qua việc áp dụng những cá nhân, tổ chức có kinh nghiệm chuyên môn nghề nghiệp cao được đa số cộng đồng biết đến như là các chuyên gia hàng đầu trong một lĩnh vực đặc thù nào đó.
1.3. Vai trò của hoạt động marketing đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
Là một ngành dịch vụ và cũng như tất cả những ngành dịch vụ đặc thù khác, nghề luật sư phải tuân theo quy luật cung cầu. Suy cho cùng, sự tiếp cận và giúp đỡ khách hàng mới chính là cốt lõi của bất cứ ngành nghề nào. May thay, quy luật cung cầu không phải là nằm ngoài tầm kiểm soát của luật sư, với những kỹ năng và phương pháp nhất định, việc tạo ra nguồn cầu dồi dào cho bản thân hay tổ chức cũng như tiếp cận khách hàng là hoàn toàn trong khả năng của luật sư.
Một trong những khía cạnh mang tính chiến lược nhất của marketing chính là xây dựng, duy trì danh tiếng và sức ảnh hưởng. Trên quy mô thị trường, một chiến lược marketing hiệu quả có thể giúp hình thành một “danh tính” độc nhất để khách hàng có thể dễ dàng nhận diện được luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Từ đó, tạo tiền đề để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tiếp cận khách hàng và giúp thương hiệu của mình trở nên phổ biến hơn. Sau một khoảng thời gian hoạt động, danh tiếng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư không chỉ có thể trở thành sức ảnh hưởng trên thị trường mà còn là giá trị của thương hiệu khi khách hàng nghĩ đến và lựa chọn sử dụng dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
Như đã được trình bày tại phần khái niệm marketing, một trong các chức năng chính của marketing là thu hút những khách hàng mới tiềm năng và tạo dựng được một nhóm khách hàng thân thiết để từ đó có thể tạo ra nguồn cung, giúp cho nghề luật sư được ổn định. Lợi ích đầu tiên mà marketing đem lại chính là nâng cao khả năng tiếp cận khách hàng. Để đánh giá liệu xem một cá nhân hay tổ chức nào đó có thể thực hiện được yêu cầu của khách hàng hay không thì khách hàng cần phải tiếp cận được những thông tin về cá nhân hoặc tổ chức đó. Như vậy, ai có thể cung cấp cho khách hàng những thông tin đó một cách đầy đủ và nhanh chóng nhất sẽ là người có khả năng cao nhất trong việc chiếm được niềm tin ban đầu của khách hàng. Tất nhiên, marketing chỉ là chiếc cầu nối từ người cung cấp dịch vụ đến với khách hàng mà thôi. Việc duy trì và cải thiện “chiếc cầu” đó hoàn toàn nằm ở khả năng và độ chuyên nghiệp của từng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Bên cạnh đó, nếu marketing hiệu quả và thu hút được nhiều khách hàng thì chính những khách hàng đó sẽ trở thành những “nhân viên” marketing gián tiếp thông qua việc họ sẽ giới thiệu dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cho những người quen, gia đình, bạn bè hay cho chính khách hàng của họ.
Ngoài việc tạo dựng danh tiếng và thu hút khách hàng, marketing còn có thể nâng cao vị thế cạnh tranh của cá nhân và tổ chức trên thị trường. Phạm vi marketing càng rộng thì ảnh hưởng của cá nhân hoặc tổ chức đó càng lớn trên thị trường pháp lý. Theo đó, hình ảnh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong mắt của khách hàng cũng như các đối thủ cạnh tranh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ trở nên rõ ràng hơn mà từ đó cho phép luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tác động lên thị trường. Đây sẽ là cơ sở để có thể tạo dựng một chỗ đứng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trên thị trường pháp lý, nó còn có thể định danh tên của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư thành các cụm từ thông dụng gắn liền với sản phẩm, dịch vụ của cá nhân hay tổ chức đó. Ví dụ, trên thực tế của việc tạo dựng ảnh hưởng có thể được tìm thấy ở khắp mọi ngành nghề trong xã hội: nói đến đồ uống giải khát, không ai là không biết đến Coca Cola hay Pepsi, điện thoại thông minh thì có Apple, ô tô thì có Mercedes… Tất cả những doanh nghiệp này đều thường xuyên chi ra một khoản tiền không nhỏ vào các chiến dịch marketing, quảng cáo, chẳng hạn như trong năm 2019, Coca Cola đã chi ra 4,25 tỷ đô la phục vụ cho chi phí quảng cáo[8]. Một công ty với danh tiếng toàn cầu mà gần như mọi người trên trái đất đều biết đến vẫn phải chi hàng tỷ đô la mỗi năm cho hoạt động marketing thì đây là minh chứng rõ nét nhất nói lên tầm quan trọng của marketing, bởi vì không chỉ nằm ở việc tạo dựng hình ảnh của sản phẩm, doanh nghiệp mà còn cả đến việc duy trì sự ảnh hưởng những hình ảnh đó trong một thời gian dài.
Ngoài những vai trò đượ nêu ở trên, marketing cũng có những vai trò quan trọng khác trong việc vận hành nội bộ của các tổ chức hành nghề luật sư. Trong đó phải kể đến việc thu hút được nguồn nhân lực có năng lực. Một cá nhân khi lựa chọn nơi làm việc cũng như một khách hàng lựa chọn nơi cung cấp dịch vụ pháp lý. Người lao động cũng cần thông tin về người sử dụng lao động để đưa ra quyết định nghề nghiệp và marketing chính là phương thức hữu hiệu nhất để doanh nghiệp có thể cung cấp cho người lao động tiềm năng những thông tin hữu ích về tổ chức hành nghề luật sư của mình. Bên cạnh đó, marketing còn có thể giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong việc xác định được xu hướng của thời đại và có những bước đi đúng đắn nhằm duy trì, phát triển và mở rộng phạm vi công việc của mình.
Qua những phân tích được nêu ở trên, chúng ta có thể thấy rằng sẽ không có gì là phóng đại khi nói rằng hiện nay, sự sống còn và phát triển của ngành dịch vụ pháp lý phần lớn nằm ở khả năng tiếp cận khách hàng thông qua các hình thức marketing.
1.4. Đặc điểm hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
Để xem xét đặc điểm của hoạt động marketing đối với nghề luật sư, chúng ta cần nắm rõ tôn chỉ hoạt động của nghề luật sư, với tinh thần chung là thượng tôn pháp luật và bảo vệ Nhà nước pháp quyền. Khác với những ngành, nghề dịch vụ khác, nghề luật sư còn phải tuân thủ quy tắc đạo đức hành nghề luật sư được Liên đoàn Luật sư Việt Nam ban hành, trong đó có lưu ý đến việc áp dụng cách thức để thu hút khách hàng, luật sư cần phải cân nhắc đến một số quy tắc mà luật sư không được làm trong mối quan hệ với khách hàng[9] cũng như một số quy tắc trong việc cung cấp các thông tin, truyền thông và quảng cáo[10]. Như vậy trong hoạt động marketing, mặc dù vẫn áp dụng cơ chế tự do cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nhưng sự tự do đó phải nằm trong một khuôn khổ nhất định, luật sư cần phải thông hiểu các quy chế riêng của nghề luật sư. Sau đây là những đặc điểm cơ bản trong hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư:
· Xây dựng lòng tin đối với khách hàng: nếu trước đây việc xây dựng thương hiệu đơn thuần chỉ là định vị vị trí của thương hiệu trên biểu đồ vị trí thương hiệu trên thị trường để tìm ra giá trị khác biệt, thì giờ đây, việc làm rõ giá trị đó phải phù hợp với giá trị mong muốn, nhu cầu của khách hàng; đặc tính riêng của dịch vụ pháp lý của Luật sư A và của Luật sư B; hoặc ngay cả những quy tắc riêng biệt, định nghĩa về văn hóa của từng luật sư, tổ chức hành nghề luật sư cũng cần được định hình. Ví dụ như đối với Luật sư T thì giá trị cốt lõi là “Lòng trung thành, Sự chuyên nghiệp và Hiệu quả cao” [11]; trong khi đó Luật sư N lại cho rằng “Tất cả là vì khách hàng”. Từ đó, dựa trên cách xác định được giá trị của từng luật sư trong việc xây dựng, cách cung cấp dịch vụ pháp lý cho khách hàng sẽ hoàn toàn khác nhau.
· Chủ
động và tích cực trong việc giao lưu trao đổi chia sẻ kiến thức chuyên
môn và kinh nghiệm
thực tiễn: hàng năm các luật sư
với kiến thức chuyên môn khác nhau trong từng lĩnh vực
thường tham gia vào các sự kiện mà ở đó họ được nhận không chỉ những giá trị về mặt vật chất “Cát xê” cho mỗi buổi giao lưu
chia sẻ[12]
mà còn là những giá trị trong việc
kết nối, chia sẻ những khó
khăn, những cơ hội làm việc, những kinh nghiệm, hỗ trợ quý giá trong suốt quá trình hành nghề,
từ đó đã gián tiếp marketing cho việc xây dựng hình ảnh cho luật sư và tổ chức
hành nghề luật sư.
· Áp dụng các công cụ marketing kỹ thuật số một cách linh hoạt và phù hợp: khoa học xã hội phát triển đem lại muôn vàng các lợi ích trong cuộc sống từ kết nối trực tuyến thông qua việc họp trực tuyến, điện toán đám mây chia sẻ dữ liệu lớn, kết nối làm việc ở khắp mọi nơi, chia sẻ thông tin, dữ liệu nhanh chóng. Tại Việt Nam, việc vận dụng hình thức marketing mới đối với lĩnh vực hành nghề luật sư không những phải tuân thủ tôn chỉ như được nêu ở trên mà còn phải hết sức cân nhắc vận dụng chẳng hạn như không chọn lọc từ màu sắc, phông chữ quảng cáo, đến hình ảnh có thể đem đến sự thiếu chuyên nghiệp và nhận định sai đối với lĩnh vực chuyên môn mà tổ chức hành nghề luật sư đang thực hiện.
· Tôn trọng khách hàng: với phương châm “khách hàng là thượng đế”, các thông điệp, bài quảng cáo hay những ấn phẩm định kỳ, gửi thường xuyên cho khách hàng cũng phải đảm bảo về mặt hình thức và chất lượng nội dung. Bên cạnh việc mang lại một giá trị nhất định cho khách hàng thì cũng cần lưu ý đến các vấn đề pháp lý có liên quan đến việc vi phạm các quy định về thư điện tử, tin nhắn, gọi điện thoại cung cấp thông tin về sản phẩm, dịch vụ[13].
1.5. Cơ hội và thách thức đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện hoạt động marketing trong bối cảnh hiện nay
Thế giới kỹ thuật số đang phát triển với một tốc độ không tưởng, Internet chỉ mới ra đời được hơn 20 năm nhưng đã làm thay đổi mọi mặt đời sống của con người đến mức thời đại hiện nay còn được gọi là “Cách mạng công nghiệp 4.0”. Sự thay đổi chóng mặt đó đã đem lại nhiều cơ hội cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong việc quảng bá hình ảnh của mình. Tuy nhiên, do đây là “vùng đất mới” còn đang được khám phá, nhiều rủi ro và thách thức vẫn đang tiềm tàng. Do đó, luật sư và các tổ chức hành nghề luật sư cần phải nhanh chóng nắm bắt cơ hội để đem lại lợi thế cho mình nhưng đồng thời cũng phải cẩn thận trong việc hạn chế các rủi ro và vượt qua thách thức.
1.5.1. Cơ hội đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện hoạt động marketing trong bối cảnh hiện nay
Một trong những xu hướng quan trọng nhất hiện nay chính là xu hướng toàn cầu hóa. Với việc ký kết các điều ước quốc tế, hiệp định tự do thương mại cũng như sự phát triển của công nghệ thông tin và di chuyển, các quốc gia đã trở nên gần nhau hơn bao giờ hết và cùng hướng tới một nền kinh tế toàn cầu. Giờ đây, thị trường của một ngành, nghề sẽ không còn bị giới hạn bởi biên giới vật lý của quốc gia nơi doanh nghiệp đặt trụ sở mà còn mở rộng ra tầm khu vực, quốc tế. Chính vì xu hướng này, marketing đã trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một cửa hàng có thể thu hút được khách hàng địa phương với một tấm biển hiệu đơn giản nhưng khi cửa hàng đó muốn bán hàng cho người tiêu dùng ở cách xa hàng ngàn km thì chủ cửa hàng bắt buộc phải có phương thức quảng cáo hữu hiệu hơn. Cơ hội marketing trong thời buổi toàn cầu hóa là rất lớn cho nên nếu có được một chiến lược marketing trúng đích và hiệu quả, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể mở rộng danh mục khách hàng của mình ra tầm khu vực và quốc tế, từ đó mở rộng phạm vi hoạt động, phát triển quy mô và xây dựng thương hiệu.
Đi cùng với toàn cầu hóa là sự xuất hiện của các phương tiện truyền thông mới đem lại nhiều cơ hội tiềm năng cho marketing. Đầu tiên phải kể đến là các trang mạng xã hội. Cho dù mới được hình thành trên dưới 10 năm, nhưng những trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, v.v. đã trở thành những “gã” khổng lồ được định giá lên đến hàng trăm tỷ đô la trong giới công nghệ. Sự phát triển của các trang mạng xã hội là một xu hướng không thể đảo ngược trong thế giới hiện nay. Lấy Facebook làm ví dụ, vào quý 2 năm 2020, Facebook có hơn 2,7 tỷ người dùng đang hoạt động[14], tức là cứ 3 người trên thế giới thì 1 người có tài khoản trên mạng xã hội này. Đây là một phạm vi bao phủ vô cùng lớn mà tất cả các doanh nghiệp đều muốn tiếp cận, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng không phải là ngoại lệ. Phạm vi marketing của mạng xã hội cho phép luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tiếp cận nhiều nhóm đối tượng tiềm năng hơn so với phương thức marketing truyền thống. Với mạng xã hội, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tiếp cận được tất cả mọi nhóm đối tượng trong xã hội, từ đó mở rộng phạm vi quảng bá và tăng khả năng phát hiện những khách hàng tiềm năng. Không những thế, mạng xã hội còn cung cấp cho luật sư những thông tin cần thiết để tối ưu hóa các hình thức marketing chẳng hạn như dữ liệu quảng cáo, lượt người truy cập, thông tin người dùng, v.v.. Bên cạnh đó, nếu không sử dụng mạng xã hội thì luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ bị xem như là không chịu cập nhật, lỗi thời, không bắt kịp xu hướng của thời đại và gián tiếp làm ảnh hưởng đến hình ảnh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong mắt của khách hàng.
Ngoài ra, trong thời buổi bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, không chỉ có khách hàng mới có thể tiếp cận được với các thông tin của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng có thể tiếp cận các thông tin của khách hàng. Internet và mạng xã hội giúp luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể dễ dàng thu thập các thông tin có liên quan đến khách hàng một cách hợp pháp để từ đó đáp ứng nhu cầu của họ một cách đầy đủ và chính xác nhất có thể. Bên cạnh đó, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư còn có thể tiếp cận được các thông tin về xu hướng, sự quan tâm và nhu cầu của từng nhóm khách hàng khác nhau, để từ đó có thể bám sát và đưa ra hướng tiếp thu đúng đắn, đón đầu xu thế, đáp ứng được nhu cầu của thị trường và khách hàng. Hơn thế nữa, marketing qua mạng xã hội lại rất đơn giản, nhanh chóng và đôi khi còn tiết kiệm được khá nhiều chi phí nếu so với các phương thức marketing truyền thống phổ biến khác.
Qua những phân tích được nêu ở trên, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng marketing trong giai đoạn hiện nay đã thay đổi rất nhiều so với mới cách đây 20 năm. Những tiến bộ công nghệ đã cho ra đời những phương tiện truyền thông mới với phạm vi bao phủ toàn cầu đã tạo cơ sở để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam có thể vươn mình ra thị trường quốc tế. Giờ đây, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tiếp cận với nhiều nhóm khách hàng tiềm năng khác nhau khắp nơi trên thế giới gần như ngay lập tức. Tiềm năng của marketing hiện nay có thể nói là vô tận. Xu thế này chính xác là không thể bị đảo ngược và sẽ bỏ rơi lại những ai không chịu thay đổi, hội nhập. Chính vì vậy, những cơ hội do toàn cầu hóa và công nghệ mang lại là rất lớn và không thể bỏ qua đối với những luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào muốn xây dựng và phát triển tên tuổi không chỉ tại sân nhà mà còn vươn mình ra sân chơi quốc tế.
1.5.2. Thách thức đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện hoạt động marketing trong bối cảnh hiện nay
Cơ hội thường đến từ những điều mới mẻ, chưa được khám phá, và thách thức cũng đi theo cách thức tương tự như vậy cho nên bộ đôi này thường đi cùng với nhau. Trước khi nắm bắt được cơ hội phát triển, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng cần phải hiểu rõ được những thách thức đi kèm với cơ hội để tránh trường hợp “thiệt nhiều hơn lợi”.
Những lợi thế, cơ hội kể trên của marketing trong giai đoạn hiện nay không phải là độc quyền của bất kỳ luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào. Và cạnh tranh là điều không thể tránh khỏi, bởi lẽ công nghệ thông tin phát triển mang luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đến gần hơn với khách hàng và thực tế là bất kỳ luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào cũng có thể tiếp cận lợi thế đó để phát triển. Để thực sự có được lợi thế trước các đối thủ cạnh tranh, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư phải làm cho bản thân trở nên khác biệt để có thể phân biệt mình với những luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khác và trở nên nổi bật trên thị trường pháp lý. Điều này đòi hỏi sự sáng tạo và đổi mới không ngừng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để đáp ứng với nhu cầu thay đổi liên tục của thị trường pháp lý. Khi thị trường mở rộng, lượng khách hàng tiềm năng tăng lên, điều này cũng đồng nghĩa với việc số lượng đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành nghề cũng tăng lên theo, đặc biệt là những đối thủ cạnh tranh mới đến từ nước ngoài, họ sẽ có nhiều kiến thức pháp luật và kinh nghiệm hội nhập quốc tế, có tiềm lực kinh tế, và có điều kiện mở rộng phát triển hơn các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam. Điều này khiến cho luật sư Việt Nam còn thiếu nhiều kinh nghiệm trong hội nhập quốc tế. Để bắt kịp các nước khác, các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam cần phải nhanh chóng cập nhật, học hỏi và cải tiến các phương thức marketing hiện tại hướng tới đón đầu xu thế tương lai. Quá trình này đòi hỏi sự hợp tác toàn diện và điều chỉnh đúng đắn đến từ cả khu vực công và khu vực tư.
Ngoài thách thức từ sự cạnh tranh từ những đồng nghiệp, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam còn phải đối mặt với việc ứng dụng công nghệ thông tin khi thực hiện hoạt động marketing của mình. Công nghệ thông tin đang phát triển từng ngày, từng giờ trong khi những nhân lực của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mà có đủ khả năng để đáp ứng nhu cầu công nghệ hiện nay còn khá hạn chế. Bên cạnh đó, những luật sư của thế hệ trước sẽ khó có thể thích nghi với những loại thiết bị, phương tiện rất phổ biến mới như hiện nay chẳng hạn như máy tính bảng, điện thoại thông minh hoặc các thiết bị công nghệ mới khác. Trong một số trường hợp, họ còn không tin tưởng áp dụng các công nghệ mới do chưa hiểu được tiềm năng to lớn của chúng. Những yếu tố này kết hợp lại đã khiến cho việc áp dụng và tận dụng triệt để những công nghệ thông tin hiện đại trong marketing trở nên khó khăn hơn.
Bên cạnh đó, cũng không thể chắc chắn rằng mọi hoạt động marketing mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư thực hiện đều sẽ thành công. Khác với trong quá khứ khi mà tốc độ thông tin lan truyền còn nhiều hạn chế và có tính cục bộ, trong thời buổi kỹ thuật số như hiện nay, mọi thứ đều có thể lan truyền với tốc độ khó lường và gần như không thể kiểm soát được. Một lần tư vấn sai lầm có thể bị hàng triệu người biết đến chỉ trong vài giờ đồng hồ và cùng với đó là việc có khả năng đánh mất hàng ngàn khách hàng hiện có và tiềm năng. Hơn nữa, có hàng trăm luồng quan điểm khác nhau cùng tồn tại trên mạng Internet và vì vậy, chỉ những phát ngôn đơn giản nhất cũng có thể trở thành đề tài tranh cãi khiến cho hình ảnh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư ít nhiều bị ảnh hưởng. Để có thể phát triển được trong môi trường như vậy, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần phải luôn cẩn trọng đối với mọi hoạt động để có thể duy trì hình ảnh của mình trong mắt khách hàng.
Ngoài những thách thức đến từ bên ngoài, bản chất của cách thức truyền thông hiện nay cũng tạo không ít khó khăn cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mà vì thế luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần phải chú ý, quan tâm. Khi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư công khai thông tin về bản thân với phạm vi bao phủ ngày càng rộng lớn, số lượng khách hàng mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tiếp cận có thể tăng lên nhưng đồng thời, những đối thủ cạnh tranh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng có thể có được những thông tin đó. Việc bảo mật thông tin trong thời đại số đang trở nên ngày càng khó khăn hơn bao giờ hết. Những thông tin công khai, sử dụng vào mục đích marketing cần phải được chọn lọc một cách kỹ càng để tránh những rủi ro cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
Tóm lại, để có thể nắm bắt được cơ hội và giảm thiểu rủi ro, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần phải hiểu được bản chất từ cả hai khía cạnh của marketing, từ đó, phát triển những phương pháp, mô hình marketing phù hợp với xu thế hiện nay.
2. Thực tiễn thực hiện hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam
2.1. Thực tiễn thực hiện hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam
Thực tế hiện nay cho thấy là có nhiều luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vẫn xem marketing như là một công cụ hỗ trợ ngắn hạn nhằm cung cấp được nhiều dịch vụ, hơn là một định hướng chiến lược cạnh tranh lâu dài của doanh nghiệp. Các công cụ marketing kỹ thuật số trong thời gian gần đây là một loại hình marketing mới mẻ gắn liền với yếu tố công nghệ, cho nên nhiều luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vẫn còn tỏ ra khá e ngại để tìm hiểu và bắt tay vào ứng dụng trong thực tế.
Ngoài ra, nhiều luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vẫn còn chưa có sự chú trọng và đầu tư nghiêm túc vào hoạt động marketing với nhiều lý do khác nhau chẳng hạn như doanh nghiệp còn quá nhỏ, thương hiệu còn mới, năng lực tài chính còn hạn hẹp, nên cho rằng chưa thật sự cần thiết hoặc chưa đến lúc phải thực hiện một chiến lược marketing bài bản, có trọng tâm hoặc chỉ hướng vào quảng cáo bằng các phương pháp marketing truyền thống, hoặc thậm chí là thiếu sự quan tâm và đầu tư hợp lý, đúng đắn cho hoạt động marketing.
Rõ ràng, nhận thức của nhiều luật sư và tổ chức hành nghề luật sư về marketing hiện vẫn còn chưa đầy đủ, khá hời hợt và thiếu sự nghiêm túc cần có trong việc xem đây là một phần bắt buộc không thể thiếu để phát triển nghề nghiệp nói riêng cũng như phát triển hoạt động kinh doanh nói chung. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như nhân lực còn thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết để triển khai hoạt động internet marketing; hay một số doanh nghiệp trẻ, năng động, dù đã nhìn thấy cơ hội nhưng lại chưa biết cách để khai thác như thế nào cho hiệu quả. Ngoài ra, chi phí đầu tư cũng là một vấn đề mà nhiều luật sư và tổ chức hành nghề luật sư còn ái ngại. Trong khi hiện nay, các kênh marketing đã được mở rộng hơn, nhưng cũng chưa chắc là sẽ thu về được hiệu quả thực tế mà các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần.
2.2. Thực tiễn thực hiện hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam
Trong các trường luật, một chuyên viên pháp lý hay một luật sư khi còn là sinh viên thường chỉ được dạy về các kiến thức pháp luật và kỹ năng thực hiện công việc chuyên môn pháp luật, chứ chưa được trang bị các kiến thức về điều hành một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ pháp lý hay tổ chức hành nghề luật sư. Để quản lý hoạt động kinh doanh của một tổ chức hành nghề luật sư thành công, luật sư cần phải nỗ lực nhiều hơn. Đầu tiên, bản thân luật sư đó cần phải trở thành một chuyên gia trong giao tiếp với khách hàng, có kiến thức về tài chính - kế toán, có năng lực quản trị hành chính - văn phòng và quan trọng nhất, là có sự hiểu biết, biết cách xây dựng các chiến lược marketing và áp dụng một cách đúng đắn, linh hoạt và lâu dài cho doanh nghiệp. Việc có được những kiến thức cần thiết cũng như kỹ năng marketing pháp lý trong giai đoạn hiện nay được xem như là một trong những kỹ năng quan trọng nhất và đây cũng được xem là ưu thế mà một luật sư có được so với những luật sư đồng nghiệp khác và cần được trau dồi, phát triển từ khi hành nghề với tư cách cá nhân cho đến khi thành lập một tổ chức hành nghề luật sư của mình. Đây là yếu tố thúc đẩy việc tạo dựng hình ảnh của doanh nghiệp, thu hút các đối tác và khách hàng tiềm năng lựa chọn sản phẩm dịch vụ, giúp phát triển hoạt động kinh doanh và tạo sự khác biệt trong thị trường pháp lý đầy cạnh tranh như hiện nay.
Để marketing cho tổ chức hành nghề luật sư của mình, một luật sư cần phải có kế hoạch, công cụ marketing cụ thể, chi tiết và một số bí quyết kinh doanh. Chúng ta hãy thử tìm hiểu thêm dưới đây.
2.3. Các lỗi thường gặp của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện hoạt động marketing.
· Vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp khi thực hiện hoạt động marketing
Luật sư là một nghề nghiệp được xã hội tôn trọng, ưu ái, song đó cũng là nghề nghiệp có những chuẩn mực đạo đức mà người hoạt động ở nghề này phải tuân theo; bên cạnh đó luật sư còn chịu sự ràng buộc bởi các quy định của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp như Đoàn Luật sư và chịu sự điều chỉnh bởi các Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư của Liên đoàn luật sư Việt Nam. Điều này khá trái ngược đối với lĩnh vực marketing đó là luôn đi liền với sự sáng tạo vô tận. Vì vậy, kết hợp hai lĩnh vực này trong một thị trường để cùng tồn tại và phát triển là một công việc thách thức và khó khăn. Đứng trước nhiều cơ hội từ các hoạt động marketing mang lại trong việc xây dựng thương hiệu cá nhân, tạo dựng những thành tựu trong hiện tại và trong tương lai, việc chọn lọc để áp dụng các công cụ marketing nào để triển khai cũng yêu cầu ở luật sư một hệ thống kiến thức thực hiện marketing nhất định.
Ví dụ như hình thức marketing nội dung (content marketing) bằng phương pháp “Gây tranh cãi” là một phương pháp khá phổ biến, thông qua cách thức như so sánh nhân vật, tạo nội dung “bóc phốt”[15], tạo tiêu đề tô đậm sự khác nhau về tôn giáo tín ngưỡng hoặc tạo bảng xếp hạng với từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất hay các tiêu đề có hơi hướm bất bình đẳng giới. Rõ ràng, trong các lĩnh vực khác như lĩnh vực thương mại điện tử hay sản xuất, cách thức này rất phổ biến vì tạo được hiệu ứng thu hút khách hàng khá tốt. Nhưng trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý, thì trái lại, việc này sẽ tạo ra một chuỗi hiệu ứng vô cùng tiêu cực, bởi liên tục vi phạm các quy tắc nghề nghiệp cũng như các vấn đề pháp lý khác (chẳng hạn như Luật Cạnh tranh; Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư). Vì vậy, khác với nhân sự của những ngành, nghề khác, những người hành nghề luật sự khi xây dựng và phát triển thương hiệu cá nhân còn đòi hỏi phải có sự cẩn trọng và sự tinh tế nhất định.
· Không xác định rõ ràng mục tiêu thực hiện hoạt động marketing
Cách mà một luật sư quảng bá cho bản thân và cho tổ chức hành nghề luật sư của mình phụ thuộc vào mục tiêu của marketing. Mục tiêu marketing của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên được thúc đẩy bởi mong muốn giải quyết các vấn đề pháp lý của khách hàng tiềm năng. Việc đặt ra các mục tiêu cụ thể sẽ giúp tạo ra một kế hoạch marketing đúng đắn mà có thể giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể thu hút đúng loại khách hàng phù hợp cho hoạt động kinh doanh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
Khi đã xác định được mục tiêu, luật sư và tổ chức
hành nghề luật sư cần gắn mỗi mục tiêu với một số liệu cụ thể. Ví dụ: nếu mục
tiêu là tăng lưu lượng truy cập vào website của luật sư và tổ chức hành nghề
luật sư, chúng ta sẽ muốn đo lường số lượng khách truy cập vào website và cách
họ đến đó như thế nào. Một số công cụ hữu ích để đo lường các chỉ số và kết quả
bao gồm Google Analytics[16],
giúp xem có bao nhiêu người đã truy cập, xem và thoát các trang trên website đó.
Nó cũng có thể theo dõi lượt tải xuống, thời gian khách truy cập ở lại website
và các chỉ số tương tác với website khác.
· Không hướng đến đúng đối tượng khách hàng
Kotler và Armstrong - các tác giả của cuốn sách “Nguyên tắc Marketing” [17] đã thừa nhận rằng “Bạn không thể phục vụ tất cả khách hàng với cùng một mức độ hài lòng”. Qua đó, chúng ta hiểu rằng, để mang lại sự hài lòng lớn nhất có thể cho khách hàng, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần phải xác định “Thị trường mục tiêu”. Theo đó, thị trường mục tiêu là “bao gồm một tập hợp những người mua có nhu cầu chung và/hoặc đặc điểm của những người mà công ty hoặc tổ chức quyết định phục vụ”. Và điều này là nhằm giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có một chiến lược quảng cáo phù hợp trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội cung cấp phân khúc chi tiết thông qua các thông báo được cá nhân hóa.
· Không đặt đúng địa vị của khách hàng khi xây dựng kế hoạch và thực hiện hoạt động marketing
Sau khi phát triển thương hiệu luật sư và tổ chức hành nghề luật sư của mình, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần biết là mình đang và sẽ marketing cho những đối tượng khách hàng tiềm năng nào. Việc tạo lập và tổng hợp một hồ sơ các “khách hàng lý tưởng” sẽ giúp định hướng một cách cụ thể các nỗ lực marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Đó là bảng mô tả về một nhóm khách hàng lý tưởng nào đó cho lĩnh vực hành nghề pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang theo đuổi.
Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên tạo ít nhất một nét đặc trưng khác biệt cho mỗi dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ cung cấp để giúp tạo ra các hoạt động marketing có mục tiêu cụ thể hơn. Các thông tin về nhân khẩu học, cũng như các báo cáo nghiên cứu những thách thức, thực trạng từ thị trường qua từng thời điểm là những tài liệu hữu ích mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tham khảo.
Ngoài ra, vai trò của hoạt động marketing và phát triển kinh doanh của các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang phát triển nhanh chóng, tương tự như kỳ vọng của khách hàng (tức là sản phẩm dịch vụ hoàn thành phải nhanh, rẻ và tốt hơn), những đổi mới đột phá (ví dụ như: công nghệ pháp lý trực tuyến hay các trang hỗ trợ giao tiếp ảo, các phần mềm tra cứu nhanh tài liệu pháp lý) có thể thấy được vai trò của các luật sư đang có sự thay đổi một cách nhanh chóng. Điều này chắc chắn sẽ làm gia tăng yêu cầu của khách hàng đối với các luật sư trong việc cung cấp giá trị bền vững và ngày càng tăng cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Ngược lại, môi trường phát triển nhanh chóng này cũng cung cấp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư những cơ hội thú vị để trở thành người kinh doanh chuyên nghiệp, đổi mới và trải nghiệm những điều khác biệt. Việc xác định đúng nhu cầu dịch vụ pháp lý để đáp ứng cho nhu cầu hiện tại là chưa đủ với một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Để có được một kế hoạch hoạt động marketing đầy đủ, đúng và chính xác, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí nhưng thu về hiệu quả không cao, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần biết định vị đúng loại đối tượng khách hàng mục tiêu của mình là ai và những khách hàng mục tiêu đó thực sự đang cần gì ở luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
· Không quan tâm đến các khách hàng hiện tại
Chắc hẳn chúng ta đều đã nghe qua Nguyên tắc Pareto (hay còn được gọi là “Nguyên tắc 80/20”)[18]. Theo đó, Nguyên tắc 80/20 là một công cụ đáng ngạc nhiên để phát triển tổ chức hành nghề luật sư. Ví dụ: nếu chúng ta có thể tìm ra 20% thời gian để tạo ra 80% kết quả kinh doanh, chúng ta có thể dành nhiều thời gian hơn cho những hoạt động đó và sẽ dành ít thời gian hơn cho những hoạt động khác. Tương tự như vậy, áp dụng vào lĩnh vực marketing và kinh doanh, cụ thể là quản trị khách hàng, chúng ta hiểu nguyên tắc 80/20 đã gợi ý rằng “80% doanh số bán hàng của doanh nghiệp của bạn đến từ 20% khách hàng của bạn”. Bằng cách xác định các đặc điểm của 20% khách hàng hàng đầu (những người đại diện cho 80% doanh số bán hàng), luật sư có thể tìm thấy nhiều khách hàng giống họ hơn và tăng đáng kể doanh số và lợi nhuận của mình từ họ.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lại có xu hướng đầu tư nhiều hơn vào việc tìm kiếm và thu hút các khách hàng mới hơn là giữ chân các khách hàng hiện có. Thực tế là chi phí đầu tư chăm sóc các khách hàng hiện tại để họ tiếp tục sử dụng sản phẩm dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ rẻ hơn so với chi phí mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư bỏ ra để tìm kiếm các khách hàng mới và thuyết phục họ sử dụng các sản phẩm dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, điều này vẫn đúng đối với nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác chứ không chỉ riêng dịch vụ pháp lý.
Cơ sở dữ liệu các khách hàng hiện tại của một doanh nghiệp là tài sản tốt nhất mà doanh nghiệp có. Khách hàng đã biết về thương hiệu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, họ biết các sản phẩm của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và họ đã có kinh nghiệm trong việc sử dụng và đánh giá dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, hoặc ít nhất là có phản hồi tốt và không phàn nàn về chất lượng dịch vụ. Tương tự, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng đã có cơ sở dữ liệu về khách hàng và hoàn toàn có thể sử dụng những dữ liệu này để tạo ra những trải nghiệm mang tính cá nhân hóa để giữ chân các khách hàng hiện hữu.
Tập trung thời gian và sức lực của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vào việc cải thiện trải nghiệm cho nhóm khách hàng này thay vì luôn cố gắng tìm kiếm những nhóm khách hàng mới có thể là một cách hiệu quả để tăng doanh thu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư xây dựng ngày càng nhiều hơn mối tương tác với khách hàng để nó thực sự trở thành một mối quan hệ. Mối quan hệ giữa luật sư và khách hàng càng trở nên bền chặt, khách hàng sẽ có xu hướng chi tiêu nhiều hơn cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và họ càng trở nên trung thành hơn với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
· Không có kế hoạch marketing cụ thể, rõ ràng
Marketing không nên là công việc được thực hiện một cách bộc phát hoặc quá phụ thuộc vào một phương pháp marketing nào đó. Một chiến dịch marketing thành công luôn phải có chiến lược và dựa trên các thử nghiệm theo hướng dữ liệu. Nó cũng bao gồm việc biết sự khác biệt giữa các chiến thuật, chiến lược và kế hoạch. Là một tổ chức hành nghề luật sư, một luật sư cần phải áp dụng cả ba.
Chiến lược là cách tiếp cận dài hạn để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể đạt được mục tiêu và chiến thuật là công cụ và phương pháp ngắn hạn để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể đạt được mục tiêu. Các chiến lược tổng quát hơn, trong khi các chiến thuật thì lại cụ thể hơn. Kế hoạch là cách thức thực hiện các chiến lược và chiến thuật để đạt được mục tiêu. Một luật sư sẽ cần đến cả ba để marketing cho tổ chức hành nghề luật sư của mình một cách hiệu quả. Có cả ba thứ đó cũng sẽ giúp cho luật sư hình dung ra được các mục tiêu marketing của mình tốt hơn.
Ví dụ: một luật sư có thể có mục tiêu thu hút nhiều khách hàng truy cập hơn vào website của tổ chức hành nghề luật sư của mình thông qua các tìm kiếm không phải trả tiền. Chiến lược để đạt được điều này của người luật sư đó là thông qua việc tập trung vào việc cải thiện SEO - Search Engine Optimization[19]. Các chiến thuật trong việc theo đuổi điều này có thể bao gồm việc xây dựng các liên kết. Kế hoạch thực hiện sẽ là thực hiện các bước có thể đo lường được để xây dựng nhiều liên kết hơn đến website của tổ chức hành nghề luật sư.
Mục tiêu, chiến lược, chiến thuật và kế hoạch marketing trong xuyên suốt quá trình thực hiện sẽ thay đổi theo thời gian khi nhu cầu marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư ngày càng phát triển hơn, nhưng điều quan trọng nhất đó chính là phải lưu ý đến việc tất cả những điều đó phải đều hướng đến việc giúp cho luật sư có một bức tranh rõ ràng hơn về cách để có thể đưa tổ chức hành nghề của luật sư đó đến được vị trí mong muốn.
· Không đo lường kết quả/hiệu quả thực hiện hoạt động marketing
Thành công trong kế hoạch marketing đa kênh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ được xác định theo những cách thức khác nhau và vào những thời điểm khác nhau. Mục tiêu của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện một chiến dịch marketing có thể là thay đổi hay nâng cao nhận thức của khách hàng về luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, tăng lưu lượng truy cập vào website của tổ chức hành nghề luật sư, tăng số lượng khách hàng tiềm năng từ website, thể hiện năng lực chuyên môn pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hoặc tạo mối quan hệ với các đối tác chiến lược. Việc đó lường hiệu quả marketing qua từng giai đoạn của kế hoạch marketing giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đảm bảo được việc ngân sách mà tổ chức hành nghề luật sư phẩn bổ, đầu tư là đúng đắn và hợp lý, từ đó đưa ra quyết định tiếp tục hay thay đổi các phương pháp sao cho phù hợp. Để đánh giá hiệu quả của kênh marketing, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần xem xét các khía cạnh sau đây:
1. Doanh số: bởi vì mục tiêu của marketing đều hướng về lợi nhuận, điều này thể hiện rõ ràng hơn đối với tổ chức hành nghề luật sư. Hiệu quả sẽ được thể hiệu qua chỉ số đo lường ROI (Return on Investment)[20] chỉ số được xem là công cụ để tính mức độ hiệu quả của một khoản đầu tư, qua việc so sánh chi phí bỏ ra và lợi ích thu về. Công thức của ROI bằng (Lợi nhuận ròng/Chi phí đầu tư) x 100.
2. Mức độ nhận diện thương hiệu: được thể hiện thông qua các chỉ số về số lượng truy cập, số lượt xem và hoạt động trên website của tổ chức hành nghề luật sư, nền tảng tìm kiếm và các nền tảng mạng xã hội.
3. Sự trung thành với thương hiệu: thể hiện qua việc các khách hàng tiềm năng tiếp tục duy trì sự tương tác trên các nền tảng marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hay tiếp tục sử dụng dịch vụ của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trên thị trường pháp lý.
4. Mức độ tương tác: mức độ tương tác của khách hàng như chia sẻ/thích, bình luận trên mỗi bài viết, sản phẩm được thiết lập trên nền tảng marketing của luật sư, qua đó luật sư nắm bắt được sự quan tâm của các khách hàng, từ đó định hướng đối tượng khách hàng tiềm năng mà luật sư hướng đến.
5. Lượng danh sách khách hàng tiềm năng: Đây là dữ liệu về những khách hàng không dừng lại ở việc truy cập các nền tảng marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, mà có phản hồi, quan tâm hoặc từng sử dụng dịch vụ của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Dữ liệu này giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có những định hướng phát triển chiến lược kinh doanh phù hợp trong dài hạn thông qua số lượng, chất lượng, phân khúc và nhu cầu của dữ liệu khách hàng mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có được.
Không có một công cụ đo lườg cụ thể nào cho tất cả các kênh Marketing. Vì vậy, tùy vào việc luật sư và tổ chức hành nghề luật sư lựa chọn kênh marketing nào cho chiến lược marketing của mình, tương ứng sẽ có những công cụ đo lường phù hợp khác nhau, một số ví dụ như: các chỉ số như lượt click chọn, thứ hạng tìm kiếm, số liệu đo lường từ Google Sheet, Google Ads, Google Analytics – nếu sử dụng Website và nền tảng tìm kiếm (Google Chrome hay Cốc cốc). Hay nếu sử dụng marketing trên nền tảng mạng xã hội, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ cần quan tâm đến lượt tương tác sau mỗi bài đăng, các chỉ số đo lường từ các báo cáo Facebook Ads.
Nhờ vào việc thực hiện đo lường song song với việc lên kế hoạch và triển khai, luật sư có thể thay đổi chiến lược, chiến thuật và kế hoạch marketing của mình khi tổ chức hành nghề luật sư của họ phát triển hoặc khi mục tiêu của doanh nghiệp thay đổi.
· Không biết cách từ chối khách hàng hay các vụ việc pháp lý không phù hợp
Theo Philip Kotler, định vị khách hàng là làm cho khách hàng mục tiêu biết chính xác luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mà khách hàng đang tìm hiểu khác biệt như thế nào với các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khác trên một thị trường pháp lý nhiều cạnh tranh. Với những luật sư chịu bỏ chi phí đầu tư cho việc tạo dựng website cho tổ chức hành nghề luật sư, cho thấy rõ mục tiêu chuyển đổi khách truy cập trở thành khách hàng tiềm năng lâu dài của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, biến sự quan tâm của khách hàng thành nhu cầu cần được giải quyết. Mọi phương pháp marketing đều cần đi đến một mục đích cuối cùng đó là làm thế nào có thể chốt được thỏa thuận và bán dịch vụ của mình.
Bán hàng trong dịch vụ pháp lý sẽ không chỉ dừng lại ở việc mua - bán một sản phẩm dịch vụ pháp lý, mà là cần phải lập ra một quy trình phù hợp với kế hoạch marketing lâu dài của tổ chức hành nghề luật sư để có thể xây dựng và phát triển danh mục khách hàng lý tưởng. Trong dịch vụ pháp lý, bán hàng được phát triển rộng hơn là hoạt động phát triển kinh doanh (Business Development)[21] đơn thuần.
Quy trình marketing lý tưởng nhất là phần cuối cùng của quy trình và kênh marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, nhấn mạnh vào “quy trình”. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần chú ý đến các chỉ số, mục tiêu và kế hoạch marketing đang có sự ảnh hưởng như thế nào đến những chỉ số đó để có thể điều chỉnh và cải thiện cho phù hợp tại từng thời điểm.
Tiếp tục cải thiện lời kêu gọi hành động trên website của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Chuẩn bị sẵn một biểu mẫu khi khách hàng tiềm năng muốn liên hệ với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Đảm bảo rằng quảng cáo của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang hoạt động theo cách mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mong muốn. Xem xét đồng bộ hóa website của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư với một một phần mềm quản lý quan hệ khách hàng (CRM)[22] để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể theo dõi và theo dõi các khách hàng tiềm năng điền vào biểu mẫu đã được thiết lập. Marketing phù hợp là một cuộc chạy marathon, chứ không phải là một cuộc chạy nước rút. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư muốn có luồng người liên tục di chuyển qua kênh của mình để không bị cạn kiệt nguồn khách hàng tiềm năng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, nỗ lực marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư là để thu hút khách hàng lý tưởng, chứ không phải là bất kỳ khách hàng nào, thượng vàng hạ cám gì luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng nhận. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có quyền nói “không” với những người mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư không nghĩ rằng sẽ phù hợp với việc sử dụng dịch vụ pháp lý của mình.
3. Các bộ công cụ marketing hiệu quả cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
3.1. Bộ công cụ marketing hiệu quả cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
Trước khi một luật sư có thể bắt đầu phát triển các kế hoạch marketing cho tổ chức hành nghề của mình, luật sư cần phải xây dựng một bộ công cụ marketing phù hợp. Bộ công cụ marketing này ít nhất là có thể xác định rõ ràng hình ảnh thương hiệu của tổ chức hành nghề luật sư đã được lựa chọn theo đuổi và nguyên tắc thương hiệu, tính cách khách hàng mục tiêu và ý tưởng về các kênh truyền tải thông điệp sẽ trông như thế nào.
Xây dựng thương hiệu của tổ chức hành nghề luật sư
Công cụ đầu tiên trong bộ công cụ marketing phù hợp của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư phải là thương hiệu của chính luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó. Thương hiệu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư chính là thứ mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ marketing đến khách hàng mục tiêu, hãy trả lời các câu hỏi sau để xác định thương hiệu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư: “Lĩnh vực hành nghề của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư là gì? Luật sư muốn mọi người nhìn nhận tổ chức hành nghề luật sư của luật sư như thế nào? Thương hiệu tổ chức hành nghề luật sư của luật sư là gì? Luật sư muốn mọi người có trải nghiệm thương hiệu nào? Đối với các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, thương hiệu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư ít nhất phải truyền tải được giá trị, sự tin tưởng và chất lượng theo cách mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cải thiện cuộc sống của khách hàng?”.
Mục tiêu cuối cùng trong việc xây dựng thương hiệu doanh nghiệp là sự công nhận và tạo cảm giác tích cực khi khách hàng tương tác với thương hiệu của doanh nghiệp. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng thương hiệu có tính thống nhất và tập trung, phản ánh được lĩnh vực hành nghề và tính cách của luật sư.
Phát triển kênh marketing của luật sư và tổ chức hành nghề
luật sư
Một kênh marketing trong nước của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên nắm bắt được nhận thức, đánh giá và các giai đoạn chuyển đổi trong hành trình khách hàng lý tưởng tìm đến luật sư.
Phễu marketing chỉ đơn giản là trình bày một cách chi tiết hành trình của khách hàng trong việc tìm kiếm luật sư và tổ chức hành nghề luật sư theo nhu cầu và thuê luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trở thành người giải quyết các vấn đề pháp lý của họ. Nó có thể được chia thành ba giai đoạn như sau:
· Giai đoạn nhận thức: Khách hàng sẽ nhận ra là họ thực sự có một vấn đề pháp lý nào đó và bắt đầu nghiên cứu để tìm hiểu rõ hơn và định hình vấn đề pháp lý của họ như thế nào;
· Giai đoạn cân nhắc: Khách hàng sẽ bắt đầu xác định vấn đề pháp lý của họ và cam kết nghiên cứu cách giải quyết nó; và
· Giai đoạn quyết định: Khách hàng sẽ bắt đầu tìm kiếm một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để giúp họ giải quyết vấn đề pháp lý đó.
Phễu marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ dựa trên tính cách khách hàng và cách họ tiếp cận từng giai đoạn trong hành trình của họ. Nói chung, các kênh marketing mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư thiết lập sẽ tập trung vào việc thu hút lượt truy cập vào website của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, khách hàng tiềm năng từ những lượt truy cập đó, đủ điều kiện để những khách hàng tiềm năng đó xác định xem họ có sẵn sàng thuê luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hay không và biến những khách hàng tiềm năng đó thành khách hàng thực tế.
Website của luật sư và tổ chức hành nghề của luật sư
Ấn tượng đầu tiên của hầu hết mọi người về luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và cách thực hành pháp luật của họ chính là website của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, vì vậy luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần đảm bảo rằng website đại diện của mình là một website nhanh, nhạy, được thiết kế tốt và an toàn. Khi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang trong quá trình phát triển một website, ít nhất luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên bao gồm một trang “Giới thiệu về chúng tôi” có nội dung về sự ra đời của tổ chức hành nghề luật sư cũng như những gì mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể làm tốt nhất. Luật sư cũng nên thêm một trang về lĩnh vực hành nghề, bao gồm việc liệt kê các dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cung cấp, một trang liệt kê sứ mệnh và giá trị của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, những ý kiến về dịch vụ pháp lý của khách hàng, blog, nghiên cứu điển hình hoặc thậm chí là các câu hỏi thường gặp khi truy cập vào website của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
3.1.1. Bộ công cụ marketing truyền thống cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
· Danh thiếp
Danh thiếp có thể được xem như là một trong những công cụ marketing truyền thống và lâu đời nhất. Khi mà điện thoại bàn (một sản phẩm cùng thời) đã dần dần bị quên lãng, thì danh thiếp vẫn còn một giá trị đặc biệt quan trọng. Việc gặp gỡ trực tiếp một ai đó đối với luật sư sẽ vẫn xảy ra trong suốt quá trình hành nghề luật sư và việc gửi danh thiếp đến khách hàng trong những cuộc gặp trực tiếp sẽ thường xuyên xảy ra và mang lại cho luật sư những cơ hội để tạo ấn tượng khó quên, và đảm bảo rằng khách hàng sẽ ghi nhớ, đồng thời, điều này cũng thể hiện cho việc luật sư luôn sẵn sàng cho mọi cơ hội, từ đó làm nổi bật tính chuyên nghiệp của luật sư. Ngoài ra, danh thiếp cũng là một trong những công cụ marketing tiết kiệm nhất, đây chính là một điểm cộng, đặc biệt là đối với những luật sư hành nghề với tư cách cá nhân.
Ngày nay, theo xu hướng hiện đại, chức năng của danh thiếp không còn dừng lại ở việc là một tờ giấy lưu lại những thông tin cơ bản của một cá nhân hay doanh nghiệp nào đó. Thông qua sự sáng tạo được thể hiện trên từng danh thiếp, đây cũng là một kênh xây dựng thương hiệu “gây ấn tượng” cho khách hàng rất hữu dụng. Một danh thiếp đẹp sẽ gây ấn tượng với màu sắc đẹp mắt, hoặc thiết kế ấn tượng, bắt kịp với xu hướng.
Các xu hướng danh thiếp hàng đầu như sau: [23]
1.
Những danh thiếp trong mờ của kỹ nguyên vũ trụ;
2.
Những hiệu ứng chuyển sắc rực rỡ chói sáng trên nền
tối;
3.
Mã QR dẫn tới luật sư và tổ chức hành nghề luật sư;
4.
Các kiểu chữ cỡ lớn mang lại ấn tượng mạnh mẽ;
5.
Những phần cắt bớt đáng yêu, tinh tế và khôn ngoan;
6.
Căn chỉnh các đoạn thông tin bất ngờ, bất quy tắc;
7.
Những phương thức kết hợp màu sắc; và
8. Những thiết kế đối xứng thông minh.
· Diễn thuyết, thuyết giảng tại các hội thảo, hội nghị, diễn đàn chuyên môn
Một trong những lợi ích lớn nhất của việc luật sư tham dự diễn thuyết tại các hội thảo, hội nghị chuyên đề là cơ hội để làm quen và kết nối với những người khác. Mạng lưới kết nối rất quan trọng đối với việc luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tìm kiếm cơ hội phục vụ cho việc phát triển kinh doanh, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn khi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư thiết lập được một mạng lưới liên hệ lớn. Việc chia sẻ kiến thức pháp luật chuyên ngành hay thông qua các trải nghiệm thực tế trong công việc nhằm hỗ trợ cho một cộng đồng hay một nhóm đối tượng nhất định nào đó sẽ ít nhiều giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư dần dần khẳng định được thương hiệu trong lĩnh vực pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư theo đuổi, bởi nó thể hiện rằng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang là chuyên gia trong lĩnh vực chia sẻ, và xây dựng được uy tín nhất định trong cộng đồng hay một nhóm nào đó.
Việc diễn thuyết với các luật sư trẻ của tổ chức hành nghề luật sư cũng bồi đắp các kỹ năng thiết yếu khác như tự tin thuyết trình, xử lý tình huống trước đám đông. Bộ kỹ năng này vô cùng cần thiết với công cụ marketing hiện đại video (nền tảng youtube – chia sẻ ở mục sau).
· Viết sách, viết bài đăng báo, tạp chí chuyên ngành
Với nghề luật sư, kỹ năng viết gần như là một trong các kỹ năng cơ bản và bắt buộc phải có. Đây cũng là ưu thế rất lớn với luật sư bất kể là luật sư hoạt động trong lĩnh vực pháp lý nào. Viết sách luật, đăng báo hay tạp chí chuyên ngành đều mang đến cho tác giả uy tín lớn. Nếu trước đây, điều kiện xã hội còn thiếu thốn, để một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có được một bài báo pháp lý đăng tải cần qua nhiều bước khó khăn và chỉ có thể đăng thông qua Tòa soạn hay Nhà xuất bản.
Ngày nay, viết báo và truyền đạt cho nhiều người biết đến đều được thực hiện thông qua nhiều hình thức đa dạng và dễ dàng hơn, ngoài dưới hình thức báo giấy, còn có các báo điện tử, các nền tảng mạng xã hội trực tuyến (Blog, Facebook, LinkedIn, Twitter, v.v.). Người viết hoàn toàn có thể tiếp cận, chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm hữu ích của mình đến với cộng đồng. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực pháp lý mà luôn đòi hỏi sự khắt khe về mặt kỹ thuật và chất lượng, nếu một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư muốn xây dựng thương hiệu cá nhân theo hướng chuyên nghiệp bằng cách thức này, các phương pháp truyền thống nhất vẫn được đánh giá cao, chẳng hạn như đăng bài thông qua các tòa soạn báo có tên tuổi trên cả hai thị trường trực tuyến và truyền thống (chẳng hạn như Kinh Tế Sài Gòn, Tuổi Trẻ, Dân Trí, v.v.), hoặc nỗ lực nghiên cứu chuyên sâu để viết sách luật và tự xuất bản. Có chăng, với công nghệ như hiện nay, các kênh truyền tải đến độc giả đã được phát triển nhanh chóng và mở rộng hơn, trực tiếp và trực tuyến hơn.
· Giải thưởng chuyên môn danh tiếng
Đối với các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi đạt đến một thành tựu nhất định trong quá trình phát triển nghề nghiệp, việc tham gia tranh hạng trên các tạp chí chuyên ngành luật như Legal 500, Asialaw, Chambers and Partners, Yellow Pages, v.v. sẽ là một bước đệm nền tảng cho sự nghiệp. Asialaw, Legal 500 hay Chambers and Partners được công nhận là các các tổ chức có uy tín hàng đầu trong việc đánh giá, xếp hàng các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư của các quốc gia thành viên dựa trên việc các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có những đóng góp và thành tích nhất định trong việc xây dựng các dịch vụ pháp lý chất lượng cung cấp cho khách hàng. Các đánh giá này được đăng tải trực tuyến trên internet, góp phần tác động không nhỏ đến việc khách hàng quyết định lựa chọn nơi cung cấp dịch vụ pháp lý nào sẽ là phù hợp nhất với nhu cầu giải quyết vụ việc tranh chấp hay hoạt động kinh doanh của mình.
Bằng việc thông tin được truyền tải qua internet mở rộng thêm, công thức EAT là ba yếu tố mà Google sử dụng để đánh giá tính xác thực của một website, thương hiệu hoặc một doanh nghiệp, bao gồm: Chuyên môn (Expertise), Thẩm quyền (Authority) và Tin cậy (Trust). Vì Google muốn hiển thị kết quả tìm kiếm tốt nhất có thể cho người dùng nên Google sẽ rất chú trọng đến độ tin cậy, độ chính xác và tính xác thực. Đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, điều này có thể bao gồm việc xuất bản các nghiên cứu điển hình và các tuyên bố chứng minh, có các đánh giá tích cực của khách hàng và xuất bản các giải thưởng để thể hiện kiến thức chuyên môn pháp luật chuyên sâu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
· Gặp gỡ, giao lưu trực tiếp với khách hàng
Kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý là một hoạt động đặc biệt, mang tính lâu dài chẳng hạn như phát triển kinh doanh (Business Development)[24] hơn là bán hàng (Sale), nghĩa là khác với hình thức “mua đứt - bán đoạn”, bán hàng chỉ duy nhất một lần rồi thôi. Phát triển kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý phát triển các chiến lược kinh doanh và tiếp cận khách hàng, duy trì nguồn khách hàng một cách lâu dài và bền vững. Vì vậy, các chiến dịch chăm sóc khách hàng định kỳ thông qua các kênh trực tuyến (chẳng hạn như tạo thư điện tử cung cấp cập nhật tin tức pháp luật mới hàng tháng, tạo và tặng miễn phí các ấn phẩm pháp luật hữu ích, v.v.) hay kênh trực tiếp (như lời mời đến tham dự các sự kiện pháp lý chuyên đề hoặc các bữa tiệc chiêu đãi, tri ân kết nối, v.v.) đều là những ý tưởng tốt mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể sử dụng.
Xin đừng quên rằng, các nghiên cứu trong kinh doanh đều cho thấy rằng khoảng 2/3 số khách hàng rời đi vì họ cảm thấy bị nhà cung cấp dịch vụ bỏ rơi hoặc không được bên cung cấp dịch vụ đánh giá cao. Có khả năng là những khách hàng cảm thấy bị bỏ rơi đó là một trong số những khách hàng ít quan trọng hơn, có khả năng sinh lợi cao hơn, chiếm 20% doanh thu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư (Nguyên tắc 80/20 đã đề cập ở trên).
· Tham gia các hiệp hội, câu lạc bộ chuyên môn
Luật sư là một nghề hành nghề độc lập nhưng không phải vì vậy mà thiếu đi yếu tố cộng đồng. Việc tham gia vào các hiệp hội, câu lạc bộ chuyên môn, giai đoạn đầu sẽ giúp các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư dần dần khoanh vùng và xác định được đâu là thị trường mình cần tập trung. Về lâu dài, hoạt động này sẽ mở ra khả năng cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể xây dựng mạng lưới quan hệ, tận dụng các cơ hội học tập và củng cố sự tín nhiệm vào lý lịch hành nghề của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, việc tham gia này sẽ không phải chỉ dừng ở tính hình thức mà cần có sự đóng góp thực tế và cụ thể của chính luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mới có thể thu về hiệu quả nhất định được.
· Tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí
Điều 2 Luật Trợ giúp pháp lý 2017 quy định “Hoạt động trợ giúp pháp lý là hoạt động nghề nghiệp mang tính pháp lý cao. Hoạt động trợ giúp pháp lý chủ yếu do người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện thông qua các hình thức tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng, tham gia tố tụng.
Bên cạnh các mục tiêu về thương mại và kinh doanh, thì mục tiêu đóng góp cho xã hội, cộng đồng cũng là một trong số những nghĩa chỉ cao đẹp mà nghề luật sư có được. Vì vậy, việc định kỳ tổ chức các hoạt động trợ giúp pháp lý cho các đối tượng các hoàn cảnh đặc biệt khó khăn là việc làm cần thiết của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, vừa khẳng định và củng cố hình ảnh nghề nghiệp luật sư nói chung, hoạt động này vừa khiến cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư gần hơn với nghề nghiệp của mình, là một luật sư đúng nghĩa hơn là một chủ doanh nghiệp.
3.1.2. Bộ công cụ marketing hiện đại cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
Rõ ràng, qua việc sử dụng các phương pháp marketing truyền thống, sự phát triển kinh doanh của một doanh nghiệp chủ yếu dựa vào trên các hoạt động trực tiếp, cần nhiều tính tiếp xúc như các hội nghị kinh doanh – chuyên đề, sự kiện, buổi trao đổi gặp gỡ trực tiếp và kết nối với các đối tác, khách hàng tiềm năng hay trong một lĩnh vực.
Tuy nhiên, hiện nay, với xu hướng phát triển của công nghệ 4.0 cùng với khủng hoảng đến từ Đại dịch Covid-19, mọi thứ đều bắt buộc phải thay đổi để phù hợp với tình hình mới. Để đối phó với điều này, nhiều doanh nghiệp đã đưa ra chiến lược thu hẹp, cắt giảm chi phí dành cho hoạt động marketing và phân phối lại chi phí này cho các bộ phận thiết yếu khác của doanh nghiệp. Tuy nhiên, cách tiếp cận này trong một chừng mực nào đó có thể dẫn đến nguy cơ khiến cho doanh nghiệp bỏ lỡ những cơ hội kinh doanh mới xuất hiện từ cuộc khủng hoảng và mất đi sự phù hợp với khách hàng do họ tạm vắng mặt trên thị trường.
Trong giai đoạn khủng hoảng như hiện nay, các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên tiếp tục duy trì hoạt động marketing để phát triển kinh doanh. Tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh các chiến lược marketing sao cho phù hợp với thế giới có xu hướng “cách ly” về mặt xã hội. Thay vì rút lui trong hoạt động marketing vì không chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả hay không khi tiêu tốn một chi phí nhất định đáng kể, các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên có những chiến dịch marketing phù hợp để thu hút, kéo khách hàng lại gần, đảm bảo rằng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư luôn xuất hiện để kịp thời cung cấp dịch vụ pháp lý cho khách hàng. Bởi rõ ràng, khách hàng luôn nhớ đến và duy trì sự hợp tác với ai mà đã xuất hiện và hỗ trợ họ giải quyết vấn đề trong những lúc cần thiết, khó khăn nhất của họ.
Phương tiện truyền thông và mạng xã hội
Phương tiện truyền thông và mạng xã hội đã tồn tại từ lâu và nếu bất kỳ một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào chưa từng sử dụng phương tiện truyền thông và mạng xã hội hoặc ít nhất không có trang Facebook cá nhân nào, thì rất đáng tiếc rằng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó đã bỏ lỡ một nền tảng chứa đựng khối lượng khách hàng tiềm năng khổng lồ đã được tích hợp sẵn. Phương tiện truyền thông và mạng xã hội có thể được sử dụng để tương tác và tìm hiểu thêm về khách hàng, đồng nghiệp, đối thủ hoặc bất kỳ ai ở cấp độ cá nhân và ngay cả ở cấp độ tổ chức. Khi nói đến mạng xã hội dành cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên có ít nhất cho mình hai trong các phương tiện truyền thông sau: Facebook, Twitter và LinkedIn, vì đây là nơi hầu hết khách hàng tiềm năng của họ có thể dành thời gian cho việc tiếp cận chúng.
Hiện nay, các doanh nghiệp nói chung cũng như luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nói riêng đang có xu hướng dần dần chuyển áp dụng marketing kỹ thuật số song song với các phương thức marketing truyền thống khác để phù hợp với thị trường và tình hình xã hội trong bối cảnh dịch bệnh đang có tác động đến hành vi và thói quen của khách hàng từ ngoại tuyến sang trực tuyến. Theo báo cáo Vietnam Digital Marketing Trend 2021, marketing kỹ thuật số đã và đang trở thành một phần của chiến lược quan trọng cho mọi hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai, đã tăng từ 18% của năm 2020 lên 39% trong 2021[25]
·
Blog
Khi xã hội phát triển, các nền tảng phương tiện truyền thông phát triển mạnh mẽ, việc chia sẻ kiến thức chuyên môn thông qua công cụ viết lách đã không còn bị giới hạn như trước đây nữa. Một trang blog cá nhân chia sẻ các bài viết chuyên môn miễn phí một cách thường xuyên trên các nền tảng miễn phí như blogspot hay wordpress không còn quá mới mẻ ở giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, với mục tiêu xây dựng bài bản thương hiệu cá nhân chuyên nghiệp, tạo được sức ảnh hưởng, việc chọn sử dụng công cụ này đòi hỏi người viết phải đầu tư rất nhiều thời gian và công sức, bao gồm chọn lọc một chủ đề khác biệt và nhất quán (có thể là chưa ai viết, nhưng phải theo đuổi lâu dài và tập trung), có một lịch trình cụ thể, xuyên suốt và nghiêm túc cho việc đăng tin cũng như áp dụng đồng thời các công cụ marketing khác như SEO (tăng thuật toán tìm kiếm) hoặc chia sẻ song song với các nền tảng mạng xã hội khác.
Mặc dù là vậy, viết blog vẫn là một phương pháp tuyệt vời để giúp tạo ra lưu lượng truy cập thường xuyên và ổn định vào website cá nhân của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên đảm bảo trang blog của mình có nội dung hấp dẫn và thu hút độc giả. Từ việc thu hút một lượng độc giả lớn, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ có một lượng khách hàng tiềm năng lớn mà không cần phải đầu tư vào các chiến dịch quảng cáo đắt đỏ. Đây là một trong những tiền đề vững chắc để luật sư và tổ chức hành nghề luật sư xây dựng thương hiệu cá nhân và cho tổ chức hành nghề luật sư của mình hoặc xây dựng nền tảng cho các chiến lược truyền thông sau này. Việc chia sẻ cho độc giả những bí quyết, cách thực hiện hoặc những nghiên cứu pháp luật chuyên sâu về một đề tài pháp lý nào đó là một ý tưởng tốt mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể áp dụng. Độc giả sẽ không ngần ngại chia sẻ địa chỉ thư điện tử của mình cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để có được những bí quyết có ích đó. Qua đó, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có được một cơ sở dữ liệu của những khách hàng mà chắc chắn sẽ có quan tâm nhất định đến dịch vụ pháp lý của mình trong tương lai.
· Email Marketing
Email Marketing (hay còn gọi là “Marketing qua thư điện tử”) là một phương thức tuyệt vời dành cho việc quảng cáo và được phổ biến dưới nhiều hình thức khác nhau. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể tạo mẫu quảng cáo, bản tin, thông báo và các thư điện tử khác để gửi đến những người trong danh sách cơ sở dữ liệu khách hàng. Marketing qua thư điện tử, giống như bất kỳ nỗ lực cho các kênh marketing khác, đều đòi hỏi sự nhất quán và thường xuyên.
· Mạng xã hội
Facebook là một trong những nền tảng truyền thông xã hội dành cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư lớn nhất hiện có với 2,5 tỷ người dùng hoạt động mỗi tháng. Bất kể thị trường chuyên môn là gì, một luật sư bất kỳ hoàn toàn có thể kết nối với khách hàng mục tiêu của mình trên Facebook. Do thực tế là “gã khổng lồ truyền thông xã hội” này thu thập quá nhiều thông tin, Facebook dành cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có lợi trên một số mặt khác nhau, từ việc có thể chia sẻ nội dung của riêng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đến tạo quảng cáo.
Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có tùy chọn sử dụng quảng cáo Facebook để nhắm đến đối tượng khách hàng mục tiêu của mình, cách thức này có thể khiến cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tốn phí trả cho Facebook. Trong giai đoạn đầu, nếu chưa thực sự cần thiết, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể xây dựng Facebook như một trang cá nhân và thực hiện các công việc Marketing nội dung thông qua các bài viết pháp luật, kỹ năng hay cuộc sống chia sẻ đến cộng đồng. Facebook cũng hỗ trợ luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong việc kết nối mạng lưới xã hội thông qua việc tham gia các nhóm Facebook chuyên ngành hoặc các lĩnh vực có liên quan để kết nối với đối tượng lý tưởng của mình. Các lợi ích khác bao gồm việc sử dụng hộp thư Messenger để tương tác với các khách hàng tiềm năng và quay video trực tiếp được tích hợp sẵn như một phương thức giao tiếp khác.
Facebook là một nơi tuyệt vời để bắt đầu cho những luật sư và tổ chức hành nghề luật sư chưa có những kinh nghiệm trong lĩnh vực marketing. Chỉ mất vài phút là có thể thiết lập hồ sơ của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư một cách phù hợp và chỉ mất có vài giây để đăng các bài viết được cập nhật thường xuyên. Nếu lựa chọn sử dụng Facebook để xây dựng chiến lược marketing cá nhân cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, hãy có một lịch trình nhất quán và một kế hoạch xây dựng bài bản để phát triển lâu dài.
Linkedln
LinkedIn là một trong những nền tảng xã hội chuyên nghiệp, phổ biến nhất được sử dụng hiện nay. Nó được xây dựng cho các chuyên trang thể hiện sự trải nghiệm, nội dung cá biệt. Đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, LinkedIn là một trong những công cụ mạng xã hội mạnh mẽ nhất hiện có, nhờ vào sự tập trung đặc biệt của trang xã hội này dành cho các chuyên gia. Với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ pháp lý, Linkedin sẽ rất hiệu quả cho B2B (Business to Business). Ví dụ: Một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư xây dựng hồ sơ LinkedIn bài bản sẽ có cơ hội kết nối với các khách hàng hiện tại, khách hàng tiềm năng và các nguồn giới thiệu tiềm năng trong tương lai - ở mọi nơi. Đặc biệt, LinkedIn cũng giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư xây dựng uy tín của mình bằng cách cho phép người khác xác nhận và đề xuất trên hồ sơ.
Bằng cách chia sẻ các bài đăng trên blog hoặc nội dung khác trên LinkedIn, những người khác trong ngành có thể đọc và phản hồi, thúc đẩy khả năng tư duy của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Khi chia sẻ thông tin, một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang truyền đạt cho các khách hàng tiềm năng của mình sự chuyên nghiệp và chuyên môn sâu và bao quát của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó trong cùng một lĩnh vực hoạt động. Marketing nội dung trên LinkedIn là một nỗ lực tập trung hơn để làm nổi bật những thành tích của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và chia sẻ thông tin hiện tại để tạo ra nhận thức rằng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó là người được biết đến và nổi bật trong một lĩnh vực pháp luật nào đó. Thêm vào đó, LinkedIn là một nơi tuyệt vời để cập nhật tin tức và cập nhật các quy định pháp luật mới.
Khác với Facabook, đó là nơi tập trung các chuyên gia, các mối quan hệ nghề nghiệp. Đối tượng trên nền tảng này không quan tâm đến việc ai đó đã ăn tối hay đang nghỉ dưỡng ở đâu đó. Khi xây dựng hình ảnh thương hiệu trên nền tảng này, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần lưu ý điều này để có những chiến lược sao cho phù hợp, chú trọng đến các cơ hội kinh doanh và tính chuyên nghiệp cao.
Theo đó, một số cách thức xây dựng cơ bản có thể kể đến:
· Về hình ảnh: Hình ảnh hồ sơ và tiêu đề trên LinkedIn của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần được thiết lập chỉnh chu nhằm khiến cho các khách hàng mục tiêu và những chuyên gia chuyên nghiệp nhận được sự tương đồng giữa họ và luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó - đó là ấn tượng đầu tiên của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trên nền tảng ảo. Điều đó có nghĩa là, hình ảnh hồ sơ của một luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tuyệt đối sẽ không phải là hình ảnh một cá nhân đeo kính râm, mặc áo thun hay bikini trên bãi biển.
Tốt nhất, hình ảnh hồ sơ của một luật sư nên được thiết lập trong trang phục chuyên nghiệp (veston), với phông nền đơn giản (gam màu trung tính) và vẻ ngoài thân thiện (tươi cười). Đừng xử lý quá nhiều bằng các bộ lọc và hiệu ứng chỉnh sửa; sự đơn giản là lý tưởng và chuyên nghiệp nhất. Đôi khi, hình ảnh hồ sơ của từng luật sư có thể cá tính hơn một chút để tạo sự khác biệt, nhưng hãy lưu ý rằng hình ảnh đó cần phù hợp với tính cách chuyên nghiệp cũng như tính chất nghề nghiệp pháp lý mà luật sư đang theo đuổi.
· Nội dung: Tiếp theo phía sau của hình ảnh đại diện thì sẽ là dòng tiêu đề trong hồ sơ LinkedIn là cái thứ hai mà mọi người thường quan tâm khi tìm hiểu về một luật sư trên nền tảng LinkedIn. Mục đích của dòng tiêu đề là thu hút, lôi kéo bất kỳ ai nhấp vào hồ sơ người này thay vì của người khác. Vì vậy, hãy nhớ thiết lập mặc định trên tài khoản LinkedIn là các dòng giới thiệu của về bản thân với thông tin chi tiết như công việc hiện tại, chức danh tại tổ chức hành nghề luật sư hiện tại của luật sư.
Để tăng số lượng tìm kiếm mà hồ sơ cá nhân của một luật sư tạo ra và để hồ sơ của họ xuất hiện đủ để thu hút những đối tượng phù hợp, hãy khéo léo đặt các các cụm từ tìm kiếm có liên quan đến ngành nghề hay lĩnh vực mà luật sư đó hoặc chính đối tượng/khách hàng mục tiêu của luật sư có xu hướng tìm kiếm vào vào dòng giới thiệu, ví dụ: "Luật sư lao động – giải quyết các vấn đề nhân sự cho các chuyên gia quản trị nhân sự" hoặc "Luật sư doanh nghiệp – tư vấn hàng đầu các giải pháp trong quản trị và phát triển doanh nghiệp cho doanh nhân".
Tiếp theo, sau phần tiêu đề, sẽ là khu vực để một luật sư nói về qua trình hình thành kinh nghiệm làm việc của họ. Trong marketing thương hiệu, nguyên tắc khi xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp nói chung và thương hiệu cá nhân nói riêng, đó là tính thống nhất và sự tập trung. Cần phải đảm bảo rằng việc sắp xếp hồ sơ kinh nghiệm phù hợp, nhất là nếu luật sư có lịch sử kinh nghiệm nghề nghiệp khác nhau trước khi lựa chọn tập trung vào một lĩnh vực pháp luật nào đó. Ví dụ: Nếu một luật sư đang có kế hoạch xây dựng thương hiệu cá nhân để trở thành một luật sư hàng đầu trong lĩnh vực lao động, sẽ không ai quan tâm đến việc đọc về các giai đoạn họ đã từng làm trưởng phòng kinh doanh bất động sản ở một doanh nghiệp bất động sản nào đó. Ở một góc độ nào đó, đây có thể được xem là điểm cộng của một luật sư trong hồ sơ cá nhân nói chung, nhưng sẽ khá bất lợi trong việc thuyết phục ai đó đang muốn tìm kiếm một chuyên gia trong lĩnh vực cụ thể giải quyết vấn đề pháp lý của họ.
Cũng nên luôn ghi nhớ rằng, hồ sơ LinkedIn của một luật sư sẽ có giá trị như là một CV trực tuyến hay bản hồ sơ phát triển kinh doanh. Bất kỳ khách hàng tiềm năng nào – khi chọn hồ sơ và tìm hiểu về một luật sư nào đó, họ sẽ luôn quan tâm đến nền tảng chuyên môn của người luật sư đó, đơn giản vì khách hàng tiềm năng đó muốn chắc chắn rằng việc đang hợp tác với một trong những người luật sư có năng lực nhất hiện có trên thị trường pháp lý. Luật sư nên khéo léo chọn lọc những điểm nổi bật hoặc có liên quan trong lịch sử nghề nghiệp của chính mình để dẫn dắt đến những thành tựu và hoạt động nghề nghiệp mà hiện tại bản thân luật sư đó đang theo đuổi (chẳng hạn như cố gắng để trở thành một luật sư hàng đầu chẳng hạn). Nội dung kinh nghiệm nên được mô tả bằng những từ ngữ dễ hiểu về những gì luật sư có thể làm nói chung, tránh gây nhầm lẫn cho các đối tượng/khách hàng tiềm năng bằng các từ ngữ pháp lý chuyên ngành được viết dày đặc, phức tạp, vì điều này có thể khiến cho đối tượng/khách hàng tiềm năng chán và thoát khỏi hồ sơ và tìm kiếm một tài khoản luật sư khác mà họ cảm thấy có thể giao tiếp để tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý mà họ đang cần. Đặc biệt, một điều tối kỵ trong việc hành nghề luật sư, là việc sao chép và cắt dán (copy-paste) mà trong giới học thuật còn được gọi là đạo văn. Ví dụ, việc thao tác sao chép – cắt dán các mô tả công việc từ các trang tuyển dụng hoặc từ các trang cá nhân của các luật sư đồng nghiệp. Điều quan trọng là phải thể hiện cho được sự phát triển chuyên nghiệp nhiều nhất có thể, bao gồm các liên kết đến các trang của tổ chức hành nghề luật sư, (đặc biệt là đối với tổ chức hành nghề luật sư hiện tại mà luật sư đang làm việc), đảm bảo cập nhật một cách chi tiết về cách liên hệ khi có thắc mắc về dịch vụ pháp lý của luật sư.
· Youtube
Có thể nói nền tảng Youtube cũng còn khá mới mẻ và khá thách thức đối với những người tham gia, bởi yếu tố tương tác trực tiếp. Để thực hiện việc xây dựng thương hiệu trên nền tảng này, có một số yếu tố mà một luật sư cần phải có:
1. Tạo kênh: Việc tạo kênh (hình ảnh và tên) tương tự như việc xác định: Mục tiêu kênh Youtube luật sư muốn xây dựng là gì? Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư muốn truyền tải nội dung gì với cộng đồng? Và, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư muốn thu hút những đối tượng/khách hàng tiềm năng nào cho kênh của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư? Bước đầu tiên này quyết định định hướng phát triển lâu dài của kênh Youtube mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tạo dựng.
2. Một kịch bản tốt: Kể cả khi luật sư là một người diễn thuyết xuất sắc, việc lên kịch bản hay dàn ý cho từng phần thông tin cung cấp cho người nghe là vô cùng cần thiết. Ngoài ra, luật sư cũng không thể chỉ quay một lần là thành công. Kịch bản sẽ hỗ trợ luật sư trong phần điều chỉnh để làm tốt hơn. Nội dung kịch bản cũng cần lưu ý về tính xác thực của các cơ sở pháp lý dẫn chiếu, song song với việc xây dựng một kịch bản đủ thú vị và hấp dẫn để duy trì lượt truy cập.
3. Giọng điệu và phong thái của người thực hiện: Khi xem video, mọi người sẽ bị thu hút bởi sự biến đổi và cử chỉ. Điều quan trọng là, từng video của mỗi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần có cá tính và chất riêng để không khiến người xem bị nhàm chán. Một chút cảm xúc, vài câu nói đùa hoặc lồng ghép một vài hiệu ứng hài hước cũng như âm nhạc, có thể là lựa chọn tốt để tăng sức thu hút với kênh video của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, nhưng lưu ý tiết chế vừa đủ.
4. Kỹ năng quay và dựng video: Đây là hai kỹ năng cơ bản để bắt đầu phát triển thương hiệu trên nền tảng mới như YouTube. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu nếu chưa có đủ tiền trang trải chi phí, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng không cần quá áp lực trong việc tạo lập một video quá cầu kỳ và phức tạp. Những người theo dõi kênh thường quan tâm đến nội dung của video hơn là phong cách của video. Một video có ánh sáng và âm thanh tốt, kịch bản chỉnh chu, thông tin hữu ích, người nói ấn tượng, hình thức gọn gàng, đơn giản là được. Đừng quá chú trọng về việc mọi thứ cần phải hoàn hảo rồi mới bắt đầu, hãy bắt đầu trước khi kênh YouTube trở nên lỗi thời.
Trong một số trường hợp khác, một số luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hiện nay có thể sử dụng công cụ Motion Graphic (đồ họa chuyển động)[26] để xây dựng kênh YouTube của mình. Hình thức này phức tạp hơn về mặt kỹ thuật thiết kế. Đa phần, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nếu không thể tự mình học tập bài bản để thực hiện thì phải nhờ đến dịch vụ bên ngoài hoặc thuê nhân sự chuyên trách marketing thực hiện (đối với doanh nghiệp). Ưu điểm của phương pháp này là hình ảnh hoạt hình vui mắt và những chuyển động độc đáo, ấn tượng được vẽ lại, điều này khiến người xem cảm thấy dễ tiếp thu và thoải mái hơn, đặc biệt đối với lĩnh vực phức tạp như pháp luật. Qua đó, các rủi ro về việc đánh giá cảm tính (theo hướng tiêu cực và cá nhân) đối với người trình bày trong video sẽ được giảm bớt. Nhược điểm đó là yếu tố kỹ thuật phức tạp và chi phí đầu tư cao.
Tương tự như các trang mạng xã hội khác, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng cần phải đảm bảo tối ưu hóa kênh YouTube của mình: thông qua việc xác định chủ đề cụ thể để theo đuổi lâu dài bền bỉ và sử dụng các từ khóa tìm kiếm để mô tả kênh của mình để khách hàng truy cập có thể mong đợi tìm thấy trong video của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Hãy nghiên cứu từ khóa trên YouTube tương tự như nghiên cứu từ khóa để viết blog trước khi tạo lập video.
Song song việc mang lại nhiều lợi ích, nền tảng này cũng tồn tại nhiều thách thức, vì pháp lý là một trong các lĩnh vực mà luôn là nơi chứa đựng nhiều vấn đề gây tranh cãi cũng như thu hút một lượng người xem có cùng mối quan tâm. Để tránh các rủi ro về pháp lý cũng như truyền thông tiêu cực, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng cần quan tâm và tuân thủ đến các điều khoản có liên quan đến YouTube như: Nguyên tắc cộng đồng [27], Chính sách kiếm tiền trên YouTube [28], cũng như các văn bản pháp luật có liên quan đến sở hữu trí tuệ hay luật bảo vệ an ninh mạng - bởi rõ ràng, quyết định thực hiện chiến lược marketing trên một nền tảng mới mẻ một cách bài bản là một thách thức nhưng cũng rất nghiêm túc nhằm phát triển kinh doanh về lâu dài.
KẾT: Chiến lược marketing của một luật sư và một tổ chức hành nghề luật sư không nên chỉ dựa vào marketing kỹ thuật số hoặc marketing truyền thống, mà nên có sự linh hoạt, kết hợp cả hai xuyên suốt từng giai đoạn trong kế hoạch marketing của mình. Trong trường hợp sau khi thực hiện một trong các phương pháp mà không có kết quả tích cực như mong muốn, luật sư và tổ chức hành nghề luật có thể thay đổi và điều chỉnh kế hoạch marketing dựa trên nhu cầu và mục tiêu của mình.
Tại thời điểm này, đối mặt với hậu quả của dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu đang bùng phát, hầu hết khách hàng đều có xu hướng sẽ trở nên nhạy cảm với chi phí và giá hơn bao giờ hết – thế nên, khách hàng luôn mở cửa chào đón các doanh nghiệp cung cấp có khả năng cung cấp các giải pháp và giải quyết nhu cầu này của họ. Do đó, khách hàng thường lựa chọn các doanh nghiệp có các yếu tố về kỹ thuật số hơn - ngay cả khi họ không có cùng danh tiếng và giá trị thương hiệu như những người chơi đã có tên tuổi. Hơn nữa, thế giới đã chuyển sang nhiều mô hình cộng tác ảo hơn trong cuộc khủng hoảng COVID-19. Trước sự không chuyển đổi số kịp thời của nhiều tổ chức hành nghề luật sư, lợi thế về công nghệ đã hoạt động hiệu quả đáng kể. Các luật sư và các tổ chức hành nghề luật cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp đã đầu tư vào công nghệ và hệ sinh thái cần thiết, có thể sử dụng cơ hội này để vượt qua các tổ chức cạnh tranh truyền thống.
3.2. Bộ công cụ marketing hiệu quả cho tổ chức hành nghề luật sư
3.2.1. Bộ công cụ marketing truyền thống cho tổ chức hành nghề luật sư
a. Ấn phẩm quảng cáo
Với sự phát triển của cuộc cách mạng công
nghiệp 4.0 đã dẫn đến sự suy giảm chi phí dành
cho hoạt động quảng cáo theo phương pháp in ấn truyền thống,
dù rằng hiệu quả mà phương pháp
này mang lại không bị mất đi. Ấn phẩm quảng cáo là hình thức quảng cáo mà luật
sư và tổ chức hành nghề luật sư sử dụng phương pháp in ấn như các bài báo, sách
pháp luật, danh thiếp, phong bìa thư,
tiêu đề thư, v.v. để đưa các dịch vụ của luật
sư và tổ chức hành nghề luật sư đến gần hơn với các khách hàng, đối tác,v.v..
Việc tạo ra một ấn phẩm quảng cáo độc đáo, chuyên nghiệp là một cách thức hiệu quả để thu hút khách hàng, đối tác biết đến luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hơn. Một điều đặc biệt nữa đó là, chi phí để quảng cáo bằng ấn phẩm có giá thành tương đối thấp, thậm chí, trong một số trường hợp luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể vừa nhận được tiền vừa quảng cáo được thương hiệu của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư một cách hiệu quả, có thể kể đến là các bài viết có liên quan đến các chủ đề pháp luật có tính chất thời sự của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư được đăng trên các trang báo hoặc tạp chí.
b. Tài trợ
Có một khái niệm
cơ bản trong kinh tế thị trường mà không thể không nhắc đến đó chính là “chi phí cơ hội” bỏ ra cho việc học
chưa bao giờ là rẻ và không phải ai cũng đều có điều kiện về thời gian, sức khỏe,
tiền bạc và các yếu tố
khách quan khác để theo
đuổi việc học tập.
Hầu hết các sinh viên dù đang học ở lĩnh vực,
chuyên ngành nào đi chăng nữa thì cũng
đều có một nỗi lo sợ chung về học phí, về khả năng tìm được công việc đúng
ngành nghề mình mà mình đã
học sau khi tốt nghiệp. Nắm
bắt được yếu tố quan trọng này, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể hợp
tác với các trường đại học đang đào tạo ngành luật trên phạm vi toàn quốc, quốc
tế để tạo cơ hội cho các sinh viên nhận được các suất học bổng học tập, hay cơ hội để được thực
tập, làm việc tại luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng là một phương pháp
hay để giới thiệu luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đến gần hơn với mọi người.
Bên cạnh đó, không
phải ai cũng có khả năng để thuê luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm. Khoan hãy nói đến những vấn
đề cao cả, mục đích của việc học và thực hành nghề luật sư trước hết là hiểu biết về pháp luật để bảo vệ
quyền lợi của chính bản thân mình khi bị xâm phạm, kế đến là đem lại sự công bằng, lẽ phải cho các cá nhân, tổ chức khác.
Vì vậy, việc luật sư và tổ chức
hành nghề luật sư thực hiện các hoạt động vì mục đích xã hội như tư vấn pháp luật
miễn phí cho cá nhân có hoàn cảnh khó khăn khi vướng mắc các vấn đề pháp luật
hay tài trợ cho các chương trình, cuộc thi học thuật về pháp luật cũng là những
cách mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư góp phần thực thi pháp luật.
Đây không chỉ là một phương pháp hay để marketing tên tuổi, danh tiếng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mà thông qua đó luật sư và tổ chức hành nghề luật sư còn có cơ hội có thể tuyển dụng được các sinh viên trẻ, đầy nhiệt huyết, năng động đam mê nghề luật sư để đào tạo, bồi dưỡng, làm việc cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó.
c. Tổ chức các chương trình, hội nghị, hội thảo chuyên môn
Hiện nay, việc tổ chức các chương trình hội
thảo, hội nghị không còn là vấn đề xa lạ tại hầu hết các doanh nghiệp. Nội dung
chương trình cần phải
được xây dựng một cách
nhất quán, trung thành với mục tiêu xây dựng thương hiệu của luật sư và tổ chức
hành nghề luật sư, đồng thời các chủ đề chia sẻ phải sáng tạo, đủ sức hấp dẫn người nghe. Thông
thường, chủ đề của các buổi hội thảo, hội nghị là các chủ đề “nóng” mang tính cộng đồng hoặc
chuyên sâu ở một lĩnh vực nào đó mà chưa
quá phổ biến, vì đây là yếu tố để kích thích những người tham gia được học hỏi,
trao đổi, nâng cao kiến thức ngoài việc thư giãn sau những ngày làm việc căng
thẳng.
Hiện nay, ngoài việc tổ chức các buổi lao
lưu mang tính trang trọng như hội nghị, hội thảo thì “Coffee talk” được biết đến
như một làn gió mới bởi lẽ đây là một hình thức của một buổi diễn thuyết nhưng
lại mang tính chất thân mật, gần gũi hơn khi tổ chức tại một khuôn viên nhỏ, được
bố trí chuyên nghiệp, với các thông tin trên áp phích, tờ
rơi
thiết kế đẹp và có chuẩn bị tiệc nhẹ cho những người tham dự. So với một
buổi diễn thuyết thông thường, khi người chủ trì đứng ở vị trí trung tâm trình bày xuyên suốt
buổi nói chuyện, khả năng tương tác với người nghe sẽ khá hạn chế thì với hình
thức Coffee Talk, độ tương tác, kết nối giữa người nói và tất cả người nghe được
gia tăng thông qua việc tham dự các hoạt động đồng đội nhỏ trong quá trình tham gia hoặc buổi tự
do nói chuyện giữa mọi người các buổi tiệc nhẹ giải lao.
Thông qua các hình thức trên không chỉ những người tham gia nhận được các kiến thức pháp luật, kinh nghiệm khi áp dụng pháp luật vào thực tế mà các tổ chức hành nghề luật sư nói chung và các luật sư nói riêng. Ngoài ra, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư còn có thể xây dựng, nâng cao hình ảnh, thương hiệu của chính bản thân cũng như của tổ chức hành nghề luật sư.
d. Giải thưởng chuyên môn danh tiếng
Tiếp theo, khi mà luật sư và tổ chức hành
nghề luật sư đã có vị thế trong lĩnh vực pháp lý, đã đạt được những thành tựu
nhất định thì tham gia tranh hạng trên các tạp chí chuyên ngành luật như Legal
500, Asialaw, Chambers
and Partners, Yellow Pages và các tạp chí uy tín khác sẽ
là một bước đệm cho danh tiếng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Đánh
giá của các tổ chức này sẽ góp phần tác động đến việc khách hàng quyết định sẽ lựa chọn nơi cung cấp dịch
vụ pháp lý nào là phù hợp nhất với nhu cầu giải quyết tranh chấp vụ việc hay hoạt
động kinh doanh của họ.
Chúng ta vẫn thường thấy những cái tên quen thuộc trên các bảng xếp hạng trên
theo từng năm và đều là những luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hàng đầu ở một
lĩnh vực pháp luật nào
đó.
Mỗi giai đoạn, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ có những lựa chọn khác nhau cho việc xây dựng thương hiệu phù hợp. Bởi như được phân tích ở trên, việc tham gia tranh hạng mang tính chất bổ trợ trong việc phát triển thương hiệu khi chính bản thân luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó đã có sẵn một giá trị thương hiệu đủ lớn. Đây cũng được xem là phương tiện mới trong giai đoạn hiện nay để nâng cao vị thế của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
3.2.2. Bộ công cụ marketing hiện đại cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
Chắc chắn sẽ không một ai có thể phủ nhận được rằng hiện nay, chúng ta đã và đang tiếp cận với công nghệ hiện đại. Và sẽ bắt gặp những đứa trẻ khoảng năm-sáu tuổi đã có thể sử dụng được máy tính bảng, smartphone để chơi game, xem phim hay cả những người lớn tuổi đều đang dần học cách sử dụng smartphone để có thể liên lạc, nhắn tin thay vì gọi điện tính cước phí truyền thống, thực hiện các giao dịch trực tuyến như mua sắm, thanh toán thay vì sử dụng tiền mặt. Tất cả mọi người đang thích nghi dần với cuộc sống có sự hỗ trợ của các thiết bị công nghệ, vậy tại sao các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư lại không tận dụng cơ hội này để thực hiện marketing cho chính luật sư và tổ chức hành nghề luật sư của mình. Dưới đây là một số các công cụ marketing hiện đại mà các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể cân nhắc áp dụng:
a. Website
Mỗi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên
thiết kế riêng cho cá nhân, tổ
chức của mình một website thật sự chuyên
nghiệp và độc đáo, là nơi để các khách hàng, đối tác, sinh viên luật có thể dễ dàng tìm
đến để biết thêm về văn hóa, thành viên, các dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ
chức hành nghề luật sư cũng như những thành tựu mà luật sư và tổ chức hành nghề
luật sư đã đạt được.
Website được xem là “nhân viên” marketing
chăm chỉ nhất, vượt qua cả không gian và thời gian, bất kể lúc nào, bất kể ở
nơi đâu, khách hàng và đối tác cũng có thể tìm hiểu, liên lạc đến luật sư và tổ
chức hành nghề luật sư.
Việc mà các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần làm là thiết kế một website có giao diện làm sao không những chuyên nghiệp mà còn thân thiện với người trải nghiệm. Các bài viết, thông tin trên website phải thật sự hữu ích khiến cho khách hàng cảm nhận được đây chính là nơi mà họ có thể tin tưởng sử dụng dịch vụ pháp lý để giải quyết các vấn đề pháp lý mà họ đang gặp phải. Ngoài ra, nội dung của website cũng nên được cập nhật một cách thường xuyên bởi vì pháp luật luôn luôn chuyển động, thay đổi để phù hợp với tính hình phát triển xã hội, đời sống của con người và xu thế, sẽ thật không đáng tin cậy nếu các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư lại đăng tải những nội dung mà các quy định pháp luật đó đã không còn có thể áp dụng trong thực tiễn nữa.
b. SEM (Sеаrсh Engine Marketing)
Chúng
ta không thể phủ nhận được sự quan trọng của Internet đối với đời sống hiện nay, tất
cả mọi thứ, chỉ cần có internet thì sẽ tự
nhiên đơn giản hơn rất nhiều. Những kiến thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau chưa
biết cần học hỏi, những đồ dùng, thiết bị
cần mua, những nơi đang tuyển dụng việc làm, tất cả mọi thứ mà chúng ta cần đều có thể
tìm thấy bằng một hai
cú nhấp chuột trên Google.
Thông
thường, chúng ta sẽ nhấn vào những website được hiển thị đầu tiên trên trang
tìm kiếm, có thể đó chỉ là những trang quảng cáo rẻ tiền nhưng cũng có thể là những website
mà chúng ta thật sự cần. SEM được viết tắt từ Sеаrсh Engine Marketing[29] được biết đến như là một phương pháp marketing hữu ích nhằm đưa website của luật
sư và tổ chức hành nghề luật sư xuất
hiện ở những vị trí đầu tiên của trang kết quả tìm kiếm.
Một trong các cách để thay đổi thứ hạng của website trên trang tìm kiếm là tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) thông qua các từ khóa nhất định mà không phải trả một khoản tiền lớn cho chi phí quảng cáo. Một trong những cách SEO đơn giản nhất hiện nay đó chính là SEO từ khóa, cách thức này thường được áp dụng ở các bài viết tư vấn pháp luật của các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Cụ thể:
- Việc đầu tiên cần làm trước khi bắt tay vào thực hiện SEO là phải nghiên cứu các từ khóa, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần tìm ra bộ từ khóa có liên quan đến lĩnh vực mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thế mạnh hay quan tâm theo đuổi cần SEO để hỗ trợ cho chiến lược xây dựng nội dung về sau, ví dụ như mục tiêu xây dựng thương hiệu cá nhân của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư là Luật sư Lao động, vậy từ khóa tìm kiếm liên quan sẽ là “Lao động”,“Việc làm” “Tiền lương”;
- Sau khi thu thập được một lượng từ khóa nhất định rồi, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hãy bắt tay vào xây dựng nội dung thu hút với những từ khóa đã chọn, nội dung đó cần đảm bảo có độ dài hợp lý và có chất lượng, song song với việc phải phù hợp với ý định tìm kiếm của các đối tượng mục tiêu. Để nắm các thông tin này, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần tự trả lời các câu hỏi sau đây:
o Đối tượng tìm kiếm thông tin của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang tìm kiếm thông tin loại nào? và
o Tại sao các website tương tự lại có thứ hạng cao đến như vậy?
- Thông qua việc trả lời các câu hỏi này, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ có thêm những thông tin hữu ích về các đối thủ cạnh tranh, hiểu được mong muốn của các đối tượng khách hàng mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần tác động và có thêm tư liệu để soạn được một nội dung tối ưu nhất cho mục đích này;
- Tối ưu hóa tiêu đề và đường dẫn URL[30]: Mỗi bài viết đều phải đặt tiêu đề lên đầu một cách ngắn gọn, rõ ràng và đảm bảo đường dẫn đến bài viếtsẽ được được điều chỉnh để giúp các ứng dụng tìm kiếm và người tiếp cận dễ nhận ra;
- Hãy không ngừng sáng tạo nội dung và duy trì thực hiện việc này một cách định kỳ thường xuyên;
- Một phương thức gia tăng lượt truy cập, tìm kiếm khác được biết đến đó là Google AdWords (Google Ads)[31], đây là một loại hình dịch vụ quảng cáo của Google, theo đó, những khách hàng nào có tài khoản Google thì sẽ có thể liên hệ để mua quảng cáo nhằm gia tăng kết quả tìm kiếm tại website tìm kiếm này, bằng các hình thức như quảng cáo hiển thị (như các biểu ngữ quảng cáo đặt tại các vị trí khác nhau trên các website), quảng cáo trên điện thoại di động, quảng cáo video hoặc quảng cáo trên văn bản. Phương thức này sẽ thiết lập hệ thống định hướng các đối tượng mục tiêu, từ đó giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tối ưu hóa lượt tìm kiếm, định hướng người dùng có thể nhanh chóng tìm thấy luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi được tối ưu trên hàng tìm kiếm lượt đầu tiên, qua đó giúp cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể kết nối với các khách hàng tiềm năng một cách hiệu quả hơn. Google Adwords sẽ hiển thị cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư biết được số lượng truy cập vào thông tin của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, tỷ lệ truy cập vào website mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đã tạo. So với SEO, Google Ads là một ứng dụng tốn phí, dù vậy chỉ mất khoảng vài phút để lượt tìm kiếm về luật sư và tổ chức hành nghề luật sư ở vị trí đứng đầu thay vì mất từ 06 tháng đến 01 năm nếu áp dụng SEO (với điều kiện là SEO được đầu tư tốt về nội dung liên tục trong một thời gian dài). Vì tính ứng dụng quy mô và linh hoạt như vậy cũng như phương thức này tốn khá nhiều chi phí để áp dụng so với SEO. Vì vậy, sẽ phù hợp với các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đang hoặc sẽ vận hành và phát triển doanh nghiệp của chính mình.
c. Email marketing
Khác với thư điện tử “rác”, loại thư điện tử mà gửi tới bất kỳ khách hàng nào cũng gây nên cảm giác phiền toái cho người nhận, thư điện tử marketing chỉ được gửi đến các nhóm khách hàng mục tiêu mà đã được luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đã tìm hiểu kỹ trước đó.
Thư điện tử marketing được xem là một chiến lược marketing đem lại hiệu quả cao giúp cho khách hàng có thể tiếp cận được dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cung cấp. Ngoài việc tiếp cận với các khách hàng hiện có, thư điện tử marketing còn kết nối luật sư và tổ chức hành nghề luật sư với những khách hàng tiềm năng để quảng bá dịch vụ, hình ảnh của tổ chức của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Thư điện tử marketing có nhiều loại với nhiều mục đích khác nhau, nhưng nhìn chung một số loại thư điện tử hay được các tổ chức, doanh nghiệp sử dụng nhiều nhất có thể kể đến như: thư điện tử có nội dung chào bán, giao dịch, chào mừng gia nhập hoặc cập nhật bản tin. Nhưng nhìn chung, chúng đều có một đặc điểm là được sử dụng để thu hút khách hàng, xây dựng và cải thiện mối quan hệ của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong mối quan hệ với khách hàng.
Chẳng hạn, khi một khách hàng đồng ý sử dụng một dịch vụ pháp lý, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hãy gửi đến họ một thư điện tử có nội dung giao dịch nhằm xác thực luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và khách hàng đã xác lập giao dịch cung cấp dịch vụ pháp lý thành công. Đây được xem là thư điện tử đầu tiên để xây dựng sự chuyên nghiệp trong các hoạt động của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Trong quá trình khách hàng sử dụng dịch pháp lý hoặc khi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đã hoàn thành việc cung cấp dịch vụ pháp lý, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cũng có thể gửi đến khách hàng những thư điện tử bảng tin để truyền thông, giới thiệu các dịch vụ pháp lý khác như điểm tin pháp luật mới, trình bày các vấn đề mà pháp luật Việt Nam còn mâu thuẫn, chưa rõ, chồng chéo để từ đó giới thiệu đến khách hàng các dịch vụ mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể cung cấp nhằm tháo gỡ những vướng mắc pháp lý đó của khách hàng.
d. Facebook
Kể từ khi Internet được sử dụng rộng rãi khắp mọi nơi trên thế giới, có thể nói rằng, mạng xã hội không còn là cái tên xa lạ đối với chúng ta, đặc biệt là các bạn trẻ mà Facebook là cái tên nổi bật với số lượng người dùng khổng lồ tại Việt Nam và thế giới.
Với số lượng người dùng đông đảo, các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể thiết lập một trang dành riêng cho tổ chức của mình, là nơi sẽ đăng tải những thông điệp đẹp, phổ cập một số kiến thức pháp luật hay là chia sẻ những hoạt động mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ tổ chức hoặc tham gia. Chỉ bằng một cú “nhấp chuột”, tất cả những trạng thái mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đăng tải sẽ được chia sẻ rộng khắp đến với mọi người. Ban đầu, có thể nó sẽ có một ít khó khăn trong việc đưa mọi người biết đến luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nhưng đến một lúc nào đó, công cụ này sẽ là công cụ hiệu quả nhất cho công cuộc marketing. Tuy nhiên, khi sử dụng Facebook làm công cụ để marketing cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên lưu ý tránh đăng tải những nội dung, thông điệp vi phạm pháp luật, nhạy cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục của Việt Nam.
Ngoài việc chia sẻ trạng thái, các hoạt động của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư như đã đề cập ở trên thì chạy quảng cáo trên Facebook cũng là một phương pháp hiệu quả nên cân nhắc. Những bài đăng của trang sẽ có nhiều lượt tương tác hơn tạo cơ hội cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư và người dùng Facebook tiếp cận với nhau, hoặc luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể lựa chọn quảng cáo bằng biểu ngữ quảng cáo hoặc video để xuất hiện ở các bài đăng video của các cá nhân, tổ chức khác. Bằng công cụ của riêng mình, Facebook sẽ phân tích để hướng tới những đối tượng khách hàng mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đã đặt ra dựa trên những tiêu chí về độ tuổi, giới tính, vị trí của người dùng Facebook từ đó mà có cách tiếp cận đến họ. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư phải có tiềm lực tài chính cao đủ để chi trả cho các chi phí quảng cáo đắt đỏ của Facebook.
e. YouTube
Khi Internet phát triển, cùng với Facebook, Youtube là website có lượt truy cập đông đảo không chỉ riêng tại Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, chỉ đứng sau Google. Đây được xem là sự lựa chọn hàng đầu để người dùng chia sẻ các video trực tuyến như các chương trình thực tế, các kênh giáo dục hay gameshow, các video âm nhạc, hay những thước phim tài liệu đến người xem. Youtube cho phép người dùng xem, bình luận, theo dõi, chia sẻ và tải lên video do bản thân họ sáng tạo.
Việc đầu tiên mà các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để xây dựng chiến lược marketing hiệu quả bằng Youtube chính là tạo và xây dựng thương hiệu cho kênh Youtube của mình. Luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể dùng chính tên của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư của mình để tạo dấu ấn đặc biệt đến người dùng Youtube cũng như để dễ nhận diện luật sư và tổ chức hành nghề luật sư với các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khác. Phương pháp marketing nào cũng vậy, yếu tố dẫn đến thành công chính là luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể nắm bắt được các đặc điểm của đối tượng mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư hướng đến như độ tuổi, nhu cầu và mối quan tâm của đối tượng mà người áp dụng chiến thuật marketing muốn nhắm tới.
Ngoài việc xây dựng một nội dung chất lượng, thu hút người xem thì việc đặt tên cho tiêu đề ấn tượng với các từ khóa đủ thể hiện được nội dung của toàn bộ video của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư mô tả hay một hình ảnh minh họa trước nội dung của video một cách bắt mắt cũng là cách mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có thể thu hút được người dùng Youtube nhấp chuột vào video của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
Bên cạnh đó, chắc chắn rằng trong số các luật sư, ai cũng đã từng xem qua ít nhất một video trên Youtube và luật sư sẽ thấy luật sư khó chịu bởi nếu có quá nhiều quảng cáo và quảng cáo có thời lượng dài chen ngang vào nội dung của video. Vì thế, các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nên nắm bắt được yếu tố tâm lý của người dùng YouTube mà thiết kế số lượng quảng cáo và thời lượng quảng cáo chỉ vài giây ngắn ngủi nhưng vẫn thể hiện được sự chuyên nghiệp của mình nhằm thu hút người xem.
f. Biểu ngữ Marketing (Google Display Networks & Adnetworks)
Biểu ngữ Marketing
là một cách quảng cáo dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cung
cấp thông qua những biểu ngữ sẽ được đặt trên các website liên kết với Google. Hình thức quảng cáo bởi
Google Display Networks hay Adnetworks đã thay thế hoàn toàn cách thức quảng cáo bằng biểu ngữ truyền thống. Bởi lẽ các
biểu ngữ truyền thống chỉ có thể
quảng cáo luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong một phạm vi nhất định nhưng lại chiếm diện tích quá
nhiều. Tuy nhiên, biểu ngữ marketing
thông qua Google Display Networks hay Adnetworks sẽ giúp cho luật sư và tổ chức hành
nghề luật sư có thể tiết
kiệm được nhiều chi phí dành cho hoạt động quảng
cáo bởi lẽ khả năng tiếp cận và bao phủ người dùng là trên phạm vi toàn cầu.
Đôi khi luật sư sẽ cảm thấy rằng Google có khả năng đọc được suy nghĩ của mình, bởi lẽ luật sư chỉ cần đã từng có tìm kiếm một nội dung nào đó thì các bài đăng, bài quảng cáo có liên quan đến nội dung đó sẽ bám theo luật sư mỗi khi luật sư sử dụng internet. Đây là một trong những ưu điểm khi luật sư và tổ chức hành nghề luật sư quảng cáo biểu ngữ bằng Google Display Networks hay Adnetworks thay cho các biểu ngữ quảng cáo truyền thống. Google sẽ sử dụng các thuật toán phức tạp để phân tích các dữ liệu từ độ tuổi, thói quen, sở thích, trình độ văn hóa, số lượt truy cập của người dùng về các vấn đề mà họ quan tâm để rồi sẽ hiển thị lại các biểu ngữ quảng cáo của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Trong lúc khách hàng đang không biết sẽ tìm đến luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào để được nhận sự hỗ trợ pháp lý phù hợp thì sự xuất hiện khi cần thiết của các biểu ngữ quảng cáo đó sẽ nhắc khách hàng nhớ đến dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư đó đang cung cấp. Đây chắc chắn sẽ là một trong những lợi thế cạnh tranh quan trọng của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.
4. Đề xuất về việc bổ sung kỹ năng marketing cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vào giảng dạy trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng tại Học viện Tư pháp.
4.1. Đề xuất về việc bổ sung kỹ năng marketing cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vào giảng dạy trong các chương trình đào tạo tại Học viện Tư pháp.
Xây dựng hình ảnh, thương hiệu cho tổ chức hành nghề luật sư nói chung và cá nhân luật sư nói riêng là một nhu cầu chính đáng của bất kỳ ai, trong bất kỳ xã hội nào. Xét về góc độ pháp lý, pháp luật Việt Nam không quy định cụ thể về những phương pháp, cách thức để mỗi cá nhân hành nghề luật sư có thể xây dựng hình ảnh cá nhân, thương hiệu cá nhân mà pháp luật chỉ đưa ra các nguyên tắc chung để luật sư vận dụng trong quá trình xây dựng hình ảnh cá nhân và thương hiệu cá nhân như luật sư có thể quảng cáo về hoạt động hành nghề của mình nhưng không được làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của nười hành nghề luật sư cũng như phải chịu trách nhiệm về chất lượng dịch vụ pháp lý mà luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cung cấp khi quảng cáo.
Như vậy, thực hiện hoạt động marketing như thế nào để không những đạt được hiệu quả cao nhất mà còn phải không vi phạm những quy tắc mà pháp luật đã quy định thì không phải luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nào cũng biết được. Ngoài ra, có rất nhiều phương thức marketing mà mỗi phương thức sẽ phù hợp với mỗi tổ chức hành nghề luật sư, cá nhân luật sư khác nhau nhưng không phải tổ chức hành nghề luật sư, cá nhân luật sư nào cũng có thể lựa chọn được phương pháp marketing phù hợp với tổ chức hành nghề luật sư, với bản thân mình.
Chẳng hạn, với tổ chức hành nghề luật sư mới được thành lập thì phương thức marketing bằng việc tổ chức hội nghị, hội thảo có thể sẽ không đem lại hiệu quả cao bằng những tổ chức hành nghề luật sư đã có tên tuổi lâu năm. Chính vì vậy, nếu nhận thức được điều này, có thể nói rằng việc bổ sung các kiến thức nền tảng về marketing vào chương trình đào tạo tại Học viện Tư pháp là vô cùng phù hợp. Bởi lẽ, những học viên đang theo học tại Học viện Tư pháp sẽ sớm trở thành những luật sư thực thụ trong tương lai, và marketing cho các luật sư mới hành nghề là thật sự cần thiết để xây dựng thành công hình ảnh cá nhân của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trong tương lai.
4.2. Đề xuất về việc bổ sung kỹ năng marketing cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư vào giảng dạy trong các chương trình bồi dưỡng tại Học viện Tư pháp.
Hằng năm, nhằm nâng cao chất lượng hành nghề của các luật sư, các luật sư đều buộc phải tham gia tối thiểu là 08 giờ để được bồi dưỡng bắt buộc về chuyên môn và nghiệp vụ của luật sư. Đây là cơ hội để các luật sư trẻ được bồi dưỡng thêm các kỹ năng hành nghề của luật sư, đạo đức, cách ứng xử mà một người luật sư nên có hay được các luật sư có thâm niên trong nghề trao đổi những kinh nghiệm mà họ đã tích lũy được trên con đường hành nghề của họ để từ đó, những luật sư trẻ tuổi có thể phần nào đó không mắc lại những sai lầm mà những người luật sư đi trước đã gặp phải.
Những luật sư trẻ tuổi cũng như các sinh viên luật mới ra trường vậy, phần lớn quãng đường mới chập chững vào nghề luật sư luôn rất gian nan, họ phải chật vật tìm “chỗ đứng” của họ trong cái nghề đầy tính cạnh tranh này. Họ có thể phải mất từ 5 năm, 10 năm hay thậm chí là 15 năm, 20 năm mới có cơ hội trở thành những luật sư nổi tiếng trong một lĩnh vực pháp lý nhất định nào đó, được mọi người biết đến. Đã làm việc, ai cũng đều có mong muốn sẽ trở thành một luật sư chuyên nghiệp được mọi người biết đến và tôn trọng. Vấn đề là làm sao để có thể “biến” mong muốn này trở thành hiện thực mà không phải ai cũng biết cách để thực hiện hiệu quả. Do đó, trong những buổi bồi dưỡng nghiệp vụ luật sư, chúng ta có hoàn toàn có thể đưa những chủ đề liên quan đến kỹ năng marketing cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư là nội dung cùng nhau trao đổi, chia sẻ, phân tích.
Kỹ năng marketing có thể là phương thức để khách hàng, đối tác biết để cá nhân của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư để sử dụng dịch vụ pháp lý của họ. Nhưng cũng có thể thấy rằng, vấn đề cốt lõi để “giữ chân” khách hàng, đối tác lại chính là thái độ và chất lượng dịch vụ và từng cá nhân luật sư và tổ chức hành nghề luật sư. Chính vì thế, trong bất kỳ trường hợp nào, luật sư cũng cần luôn tìm tòi, học hỏi, chăm chút để phát triển hơn nữa về kiến thức và kỹ năng chuyên môn.
Với việc ý thức kịp thời tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu cá nhân và nắm bắt các phương pháp xây dựng đúng đắn sẽ vạch ra giúp cho từng cá nhân luật sư và tổ chức hành nghề luật sư có được một lộ trình phù hợp để từng bước tạo dựng những thành tựu trong tương lai. Từ đó, luật sư và tổ chức hành nghề luật sư sẽ có được lợi thế nâng cao giá trị của bản thân và của tổ chức hành nghề luật sư của mình, tạo dấu ấn và chỗ đứng khác biệt, nổi bật trên thị trường so với các ứng viên khác.
Cũng nên nhớ cho rằng, nghề luật sư là một nghề cao quý và luôn được xã hội tôn trọng, đồng thời với việc đó chính là việc luật sư phải chịu sự ràng buộc của quy định nội bộ của các tổ chức nghề nghiệp như các Đoàn luật sư ở các tỉnh/thành phố, Liên đoàn luật sư Việt Nam, Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp các tỉnh/thành phố cũng như chịu sự điều chỉnh bởi các Quy tắc đạo đức nghề nghiệp của nghề. Vậy cho nên, khác với nhân sự của những ngành nghề khác, những người hành nghề luật sư khi xây dựng và phát triển thương hiệu cá nhân đòi hỏi phải có sự cẩn trọng và tinh tế nhất định.
Mục Lục
1.3. Vai
trò của hoạt động marketing đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
1.4. Đặc
điểm hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
2. Thực
tiễn thực hiện hoạt động marketing của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
tại Việt Nam
2.1. Thực
tiễn thực hiện hoạt động marketing của luật sư tại Việt Nam
2.2. Thực
tiễn thực hiện hoạt động marketing của tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam
2.3. Các
lỗi thường gặp của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi thực hiện hoạt
động marketing.
3. Các
bộ công cụ marketing hiệu quả cho luật sư và tổ chức hành nghề luật sư
3.1. Bộ
công cụ marketing hiệu quả cho luật sư
3.2. Bộ công cụ marketing hiệu quả cho tổ chức
hành nghề luật sư
[1]
Philip Kotler, làm việc cho S.C. Johnson & Son, là một giáo sư ưu tú về
Marketing Quốc tế tại Trường Quản lý Kellogg, Đại học Northwestern, được nhiều
người coi là “Cha đẻ” của Marketing Hiện đại. Ông được Wall Street Journal xếp
hạng là một trong sáu nhà tư tưởng kinh doanh có ảnh hưởng nhất. Ông là người
nhận được nhiều giải thưởng và bằng danh dự từ các trường trên toàn thế giới,
ông có bằng Thạc sĩ của Đại học Chicago và bằng Tiến sĩ của Học viện Công nghệ
Massachusetts (MIT), cả về kinh tế. Philip có một sự hiện diện quốc tế đáng
kinh ngạc — sách của ông đã được dịch sang khoảng 25 thứ tiếng và ông thường
xuyên nói chuyện trên mạng quốc tế.
– tìm đọc thêm: Marketing 4.0
chuyển từ truyền thống sang kỹ thuật số của Philip Kotler, Hermawan Kartajaya,
Iwan Setiawan.
[2]
Ở đây, tác giả dùng là khách hàng
nhưng một số bài viết học thuật nhắm đến người tiêu dùng. Để áp dụng được một
cách có hiệu quả đối với marketing thì Luật sư cần hiểu rõ khách hàng và người
tiêu dùng - https://crmviet.vn/customer-and-client/
[3]
Quyển sách “Principles of Marketing”
– Kotler. P, Armstrong. G và Opresnik. M.O, trang 30
[4] Trong báo cáo tại Hội nghị Tổng kết tổ chức
hoạt động năm 2020 và phương hướng hoạt động năm 2021 đối với lĩnh vực luật sư.
[5] Bài “Hội nghị Tổng kết tổ chức hoạt động năm 2020 và phương hướng hoạt động Năm 2021” – Liên đoàn Luật Sư Việt Nam. Nguồn: https://bitly.com.vn/3snhkj
[6]
Inbound Marketing: Get Found Using Google, Social Media, and Blogs - Brian Halligan, Dharmesh Shah, (2009), được xuất bản bởi
John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey tại Canada.
[7]
https://www.bigcommerce.com/blog/influencer-marketing/
[9] Quy tắc 9 Bộ Quy tắc Đạo đức và Ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam 2019
[10] Quy tắc 31 và 32 Bộ Quy tắc Đạo đức và Ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam 2019
[13]
Điều 32 Nghị định 91/2020/NĐ-CP về Chống tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi
rác
[14] https://www.statista.com/statistics/264810/number-of-monthly-active-facebook-users-worldwide/#:~:text=How%20many%20users%20does%20Facebook,network%20ever%20to%20do%20so.
[15] Bóc phốt là việc phanh phui chuyện xấu xa, việc
làm mờ ám của một ai đó lên mạng xã hội và sẽ bị cộng đồng chỉ trích, lên án.
[16]
https://analytics.google.com/analytics/web/provision/#/provision
[17]
http://rezakord.com/uploads/91b0c5c8c158421fa332a449c435e1b4.pdf
[18]
Nhà kinh tế học người Ý - Vilfredo Pareto (1848-1923), trong nghiên cứu của ông
năm 1906 đã đưa ra kết luận rằng 80% đất đai ở Ý thuộc sở hữu của 20% dân số
giàu có, tức là 20% tổng số người sống ở Ý. Tại thời điểm đó, Pareto đã rất ngạc
nhiên trước phát hiện của mình. Điều đáng ngạc nhiên hơn cả là, sau khi nghiên
cứu thêm, ông phát hiện ra rằng tình hình tương tự cũng xảy ra ở các nước khác.
[19]
https://gtvseo.com/seo-la-gi/
[20]
https://www.investopedia.com/terms/r/returnoninvestment.asp
[21]
https://blog.close.com/business-development-vs-sales/
[22]
https://en.wikipedia.org/wiki/Customer_relationship_management
[23]
https://www.dpicenter.edu.vn/y-tuong/8-xu-huong-thiet-ke-danh-thiep-noi-bat-cua-nam-2021/
[24]
https://www.jdsupra.com/legalnews/taking-law-firm-business-development-to-19035/
[25]
Quan điểm của Doanh nghiệp về Vai trò của Marketing kỹ thuật số – Vietnam
Digital Marketing Trend 2021 Report (www.digitalreport.vn)-
Trang 36
[26]
https://eventusproduction.com/motion-graphics-la-gi/
[27]
https://support.google.com/youtube/answer/9288567?hl=vi
[28]
https://support.google.com/youtube/answer/1311392?hl=vi
[29]
https://en.wikipedia.org/wiki/Search_engine_marketing
[30]
https://vi.wikipedia.org/wiki/URL
